صادرات و واردات گیاهان دارویی (بخش اول)
7 مارس 2022 2022-06-15 17:27صادرات و واردات گیاهان دارویی (بخش اول)
صادرات و واردات گیاهان دارویی (بخش اول)
صادرات و واردات گیاهان دارویی
ایران کشوری برتر و با امتیاز بالا از لحاظ غنای گیاهی و تنوع زیستی و متشکل از ۱۱ اقلیم از ۱۳ اقلیم شناخته شده جهانی می باشد. بر اساس دیدگاه گياه شناسان و پژوهشگران، مقدار گونه هاي گياهان دارویی ايران در حدود ۸۰۰۰ گونه می باشد که از لحاظ تنوع گونه ها حداقل دو برابر قاره اروپا می باشد. بر اساس تحقيقات مشخص شده است كه بيشتر از ۲۳۰۰ گونه از گياهان كشور ایران از خواص دارويي، عطري، ادويه اي و آرايشی ـ بهداشتی برخوردار است.
تقریبا ۱۷۲۸ گونه از اين گياهان به عنوان گياهان بومي ايران شناخته شده اند که تنها در سرزمين ايران رويده است و به عنوان يك ظرفيت انحصاري در كشور ایران به حساب می آیند. در بیشتر كشورهاي توسعه یافته ای، طب سنتی در ابعاد گوناگون زیر نظر دولت قرار گرفته و سهم خوبي از تأمين سلامت مردم را در سيستم سلامت كشور پوشش داده است.
واردات گیاهان دارویی به ایران:
تنوع گونه های گیاهی و بعضی گونه های منحصر به فرد ایران سبب شده تا شرکت های مهم داروسازی در کشورهای توسعه یافته به مواد اولیه بعضی از گیاهان دارویی کشور ایران مانند زعفران، زیره، آویشن و مرزه به میزان بسیار زیاد وابسته باشند.
با نظر به اینکه، حجم تجارت جهاني گياهان دارويي و فرآورده هاي آن افزایش یافته است، پیشینه غنی ایران در طب سنتی، همچنین این مورد که در نقشه جامع علمي كشور، گياهان دارويي، جزء اولويت الف حوزه علوم پايه و كاربردي و طب سنتي، جزء اولويت ب حوزه سلامت ثبت شده اند، واضح است که براي هدايت حركت احياء و توسعه گياهان دارويي و طب سنتي ايران با استفاده بهتر از کلیه منابع ملي، در اختیار داشتن يك سند علمي كه به تمامی نكات مورد نیاز توجه لازم مبذول داشته باشد امري واجب و اجتناب ناپذير می باشد.
بعضی از گیاهان دارویی به صورت اسانس و عرقیات از کشورهای گوناگون به کشور وارد می شود. این گیاهان گاهی به شکل ادویه وارد ایران می شوند و به فروش می رسند.
از جمله گیاهان دارویی وارداتی به ایران می توان به زردچوبه، فلفل، مارچوبه، فلفل سیاه، زیره و غیره اشاره کرد. این گیاهان که اکثرا به شکل ادویه و اسانس وارد کشور می شوند از کشورهای مثلچ افغانستان، هندوستان و پاکستان می باشد.
مرکز آموزشی و کارآفرینی خوارزمی مجری رسمی برگزاری دوره های آموزش صادرات واردات (بازرگانی بین الملل) به صورت حضوری و آنلاین. می باشد. همچنین گواهینامه بین المللی مورد تایید سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور قابل ترجمه با مهر دادگستری و وزارت امور خارجه به دانش پذیران عزیز ارائه می گردد.
با توجه به اینکه ایران در زمینه تولید گیاهان دارویی غنی می باشد، ولی باز هم زمزمه‌هایی از واردات در این مورد شنیده می شود، ولی به دلیل اینکه کشور ایران از لحاظ گیاهان دارویی غنی می باشد، واردات در زمینه گیاهان دارویی تا حد زیادی کاهش پیدا کرده است.
واردات غیر رسمی (قاچاق):
بر اساس آمار غیر رسمی، تا مدتی قبل، سالانه چندین هزار تن گیاهان دارویی به طور قاچاق وارد کشور شده است که بخش عمده آن توسط مناطق هم مرز با کشورهای پاکستان و افغانستان بوده است که در دو سال اخیر به علت کنترل بر نقاط مرزی، این گونه واردات به صورت زیادی کاهش پیدا کرده است
گیاهانی مانند برگ سنا، چای ترش، انواع صمغ هایی که در طب سنتی مورد استفاده قرار می گیرد مانند: زنیان، آنیسون، بذر شوید، بذر ریحان و بالنگو و … جزء این گروه از گیاهان دارویی می باشند که تا مدتی پیش به طور قاچاق از مرز پاکستان وارد می شده اند. ولی متاسفانه هیچ آماری از این گونه واردات در دسترس نمی باشد.
صادرات گیاهان دارویی:
در سال ۱۳۷۷ ایران رتبه اول را در صادرات گیاهان دارویی کسب کرد و در سال ۱۳۸۲ ایران رتبه پنجم صادرکننده گیاهان دارویی را از آن خود کرد ولی متاسفانه به دلیل وجود بعضی مشکلات به رتبه ۳۲ تنزل یافت. در حال حاضر ایران بیشترین صادرات زعفران، گل محمدی (صادرات گل محمدی)، شیرین بیان و گشنیز را دارا می باشد.در صادرات گیاهان دارویی از کشور ۸۰ الی ۹۰ درصد به شکل فله‌ای و فقط ۱۰ درصد به طور اسانس و عصاره می باشد.
مهمترین گیاهان دارویی صادراتی ایران در سال های اخیر عبارتند از:
آویشن، زیره سبز، بادرنجبویه،اسفرزه، انیسون، بابونه، بومادران، گل ختمی، کتیرا، زوفا، مریم گلی، آنغوزه (صادرات گیاه آنغوزه)، شیرین بیان، تلخ بیان، مورد، سقز، برگ کنار، علف گاوزبان، آنغوزه و گل ساعتی، باریجه (صادرات باریجه)، زدو، مستکی، وشا، انچوچک، موسیر، گز علفی، شکر تیغال، برگ کنار، حنا و انزروت می باشد که به کشورهای آمریکا،آلمان، انگلستان،فرانسه،
پاکستان، مجارستان، هند، چین، ترکیه، کویت، قطر،بحرین، کانادا، سوئد صادر می شود.
بالاترین حجم صادرات گیاهان دارویی ایران به کشورهای پاکستان و امارات و بعد از آن به کشورهای آلمان، ژاپن و چین می باشد.
اصلی ترین صادرات گیاهان دارویی:
بیشترین محصولات صادراتی ایران به دیگر کشورها شامل: زعفران، شیرین‌بیان، صمغ‌های طبیعی و عرقیات و گلاب می باشد.
بیشترین سطح زیرکشت گیاهان دارویی تعلق به زعفران دارد، که ۱۰۸ هزار هکتار از سطح کشور زیر کشت زعفران می باشد. پس از زعفران نیز زیره‌ها، رازیانه، گل محمدی، موسیر، گشنیز و شیرین بیان نیز بالاترین سطح زیرکشت و صادرات را به خود اختصاص داده اند.
نهادهای مسئول در صادرات گیاهان دارویی:
در تولید و صادرات گیاهان دارویی، نهاد های گوناگونی در حال فعالیت می باشند. نهادهایی مانند وزارت بازرگانی، وزارت صنایع که پس از برداشت محصول در حوزه ی آماده سازی و تبدیل محصولات نقش بسزایی را ایفا می کند. وزارت بهداشت نیز برای تبدیل این گیاهان به دارو و همچنین فرهنگ سازی برای استفاده از این تولیدات فعالیت دارد.
مشکلات اصلی که در زمینه صادرات گیاهان دارویی با آن روبرو هستیم:
الف) ضعف در برندینگ:
با در نظر گرفتن پتانسیل های بالای کشور در حوزه تولیدات گیاهان دارویی، یکی از مشکلات عمده کشور در حوزه تولید گیاهان دارویی نبود « برند » می باشد. این در صورتی است که در دیگر کشورها از گیاهان داخلی ما برند سازی کرده و با هزینه ای دوبرابر صادر می کنند.
از اصلی ترین مشکلاتی که بر سر راه رشد و توسعه گیاهان دارویی وجود دارد، بازاریابی محصولات آن می باشد. بازاریابی صحیح باعث می شود تا محصولات بر حسب نیاز مصرف کنندگان تولید و به صورت بهداشتی و قابل پسند در اختیار آنان قرار بگیرد.
عملیات بازاریابی عبارتند از: انبارداری، حمل و نقل، درجه بندی، بسته بندی و تبدیل می باشد.
همچنین در سازمان بازاریابی تولیدکنندگان، واسطه ها و مصرف کنندگان نقش اصلی را ایفا می کنند.
ب) بسته بندی گیاهان دارویی:
به علت نبود توجه در قسمت بسته بندی، صادرات این گیاهان تنها به شکل فله ای در ایران با سود بسیار پایین انجام می پذیرد و در سایر کشورها بسته بندی شده و با نام همان کشور، با قیمت بسیار بالاتری به بازارهای جهانی عرضه می شود. نبود بسته بندی مناسب با هر گیاه در طی فرآیند توزیع و حمل و نقل و صادرات گیاهان دارویی سبب کاهش کیفیت گیاهان دارویی ایران در مقایسه با تولیدات دیگر کشورها می شود و به همین دلیل کشور ما، بازارهای سودآور و پویای جهانی را از دست می دهد.
ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﻣﺸﺎوره ﺗﺨﺼﺼﯽ راﯾﮕﺎن ﺑﻤﻨﻈﻮر ﺷﺮﮐﺖ در دوره آموزش ﺻﺎدرات واردات ( ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻞ) ﻫﻤﯿﻦ اﻻن با ما تماس بگیرید یا جهت تماس کارشناسان مربوطه با شما فرم زیر را تکمیل نمایید.
قسمتی از گیاهان دارویی که نیاز کشور می باشند وارد شده که به دلیل عرضه نامناسب، خاصیت درمانی آنها کاهش می یابد. اکثر گیاهان دارویی خشک، وارداتی می باشند و به همین دلیل تا موقع رسیدن به دست مصرف کننده زمان زیادی از جمع آوری آنها می گذرد.
بنابراین خاصیت درمانی این گیاهان به شدت پایین می اید و در بیشتر موارد به طور کلی از بین می رود. عدم اثر بخشی گیاهان دارویی بیشتر به دلیل مسن بودن گیاه مورد استفاده می باشد.
به این معنی که با گذشت گیاه از سن خاصی، تاثیر درمانی و شفا بخشی آن از بین می رود و موقعی که گیاهان دارویی از ایران صادر می شود، متاسفانه به علت عدم بسته بندی مناسب برای گیاهان دارویی و بی توجهی به آن، به دلیل اینکه بیشتر مردم اطلاعاتی در این مورد ندارند باعث می شود که خواص گیاهان دارویی از بین برود.
بسته بندی گیاهان دارویی الزاما باید به صورتی طراحی شود که نه تنها از لحاظ اقتصادی بلکه از لحاظ بهداشت و درمان نیز در جایگاه مناسبی قرار داشته باشد.
به علت اینکه طعم و مزه رابطه مستقیمی با رنگ ها دارد، می توان برای بسته بندی گیاهان دارویی از رنگ و نیز نوع بسته بندی استفاده کنیم.
به عنوان نمونه:
گیاهانی وجود دارند که طعم آنها تلخ و تند می باشد و با توجه به محتوای درون بسته بندی گیاهان دارویی و خاصیت آن باید رنگی را انتخاب کنیم که مشتری با آن ارتباط برقرار کند و مایل باشد که از آن محصول استفاده کند. برای همین برای این محصول نمی توان از رنگهای سبز و زرد استفاده کرد یا حتی از قرمز و نارنجی. بسته ای که این محصول را در بر می گیرد باید متشکل از رنگهایی باشد که مشتری با دیدن آن، قبل از آنکه بفهمد محتویات درون بسته از چه موادی است طعم آن را تشخیص دهد. مثلا برای این گونه از محصولات از رنگهای آبی پررنگ، سبز زیتونی، قهوه ای سوخته و بنفش استفاده می کنیم تا طعم و خواص درمانی آن به مخاطب القا شود. ولی به این نکته باید توجه داشته باشیم که به غیر از رنگهایی که با در نظر گرفتن به طعم و خواص درمانی که دارند انتخاب میکنیم باید رنگهایی را بکار ببریم که مکمل آنها نیز باشند و به صورت ناگهانی ترس و وحشت از محصول را به بیننده القا نکند، به صورتی که حتی ضد تبلیغ شود و مخاطب رغبتی برای خرید محصول پیدا نکند.
ج) خام فروشی:
عدم توجه به صنعت گیاهان دارویی به صورتی می باشد که گیاهان خام دارویی به سایر کشورهای صادر و سپس به طور محصولات فرآوری شده و داروهای گیاهی به کشور وارد می شود. این در صورتی است که قانونمند و ضابطه مند کردن طریقه تولید و عرضه گیاهان دارویی باعث می شود تا برای کشور ارزآوری مناسبی را به ارمغان بیاورد.
به معنای حقیقی خام فروشی را می‌توان از دست دادن ثروت بیان کرد. همان‌گونه که فروش نفت خام به‌عنوان فروش ثروت کشورها شناخته می‌شود، هر محصول دیگری نیز که به طور خام صادر شود، ثروت ازدست‌رفته به حساب می‌آید. مواد خام بعد از هرگونه تغییر شکل و تبدیل به محصولی جدید، قیمت حقیقی خود را به‌دست می‌آورد.
و اگر خام فروشی مدیریت نشود، مواد خامی مثل گیاهان دارویی از کشور ما به سایر کشورها صادر می‌شود و در آنجا به محصولات دارویی تبدیل می شود و هویت اصلی خود را پیدا می کند. در نهایت بر اثر این رویداد کشور ما متضرر خواهد شد.
به عنوان نمونه:
می‌توان به زعفران اشاره کرد که به طور فله ای به سایر کشورها صادر می‌شود، این محصول فقط با داشتن بسته‌بندی زیبا و استاندارد، قیمتی چند برابری به خود اختصاص می دهد. در صورتی که در چنین مواقعی کشور ما به غیر از اینکه از سود مالی، بی نصیب می ماند با ضرر دیگری نیز روبرو خواهد شد و آن این است که سایر کشورها با این عمل مواد خام کشور ما را به اسم خود ثبت میکنند و شروع به صادرات آن می کنند.
امروزه با وجود خام فروشی، زراعت گیاهان دارویی همچنان با مشکلات اقتصادی روبرو می باشد. زیرا موقعی که این گیاهان به طور فله ای به فروش می‌رسد برای تولید کننده آن محصول هم به صرفه نخواهد بود. در صورتی که با تبدیل آن به فرآورده‌های دارویی ارزش افزوده خوبی به همراه خواهد داشت.
تمامی اطلاعاتی که از ابتدای مقاله خواندید، در دوره های آموزش صادرات واردات نیز به صورت مفصل و همچنین مهارتی توضیح داده می شود. شما با شماره گیری 03131318381 می توانید با مشاوران ما در ارتباط گرفته و با آن ها صحبت کنید.
مرکز آموزشی و کارآفرینی خوارزمی در مسیر یادگیری مهارت های حرفه ای، پیشرفت شغلی، کارآفرینی و توسعه کسب و کار با بهره مندی از دانش و تجربه اساتید متخصص و دارا بودن کادری مجرب در کنار فراهم آوردن محیطی پویا با امکانات روز آموزشی، با افتخار در کنار شما خواهد بود. امیدواریم بتوانیم نقش و سهمی موثر در آینده، جایگاه شغلی و اجتماعی شما مردم کشور عزیزمان ایران داشته باشیم و رسالت اجتماعی خود را به نحو احسن ایفا نماییم.
