طبق مفاد قانون امور گمرکی و آیین نامه اجرایی آن، هر کالایی که به اماکن گمرکی یا انبارهای گمرکی تحویل می گردد باید بلافاصله در دفاتر مربوطه انبار ثبت و برای هر ردیف ( آرتیکل ) فهرست کل بار ( مانیفست ) یا اظهارنامه یا پروانه یا صورت مجلس ضبط یا بارنامه ، قبض انبارجداگانه صادر و به تحویل دهنده کالا تسلیم گردد.

در خصوص قبض انبارگفتنی است که مشابه سفته است چرا که با امضاء آن بازرگان تعهد می کند مبلغی را در سررسید معین به دارنده بپردازد اما با تفاوتی بسیار زیاد و تفاوت آن ها در این است که با امضاء قبض انبارمتعهد به دارنده این حق را می دهد که در صورت عدم پرداخت به موقع مبلغ مندرج در آن، کالا ی موضوع سند را از طریق ثبت محل به نفع خود بفروشد و از ماحصل آن طلب خود را دریافت نموده و در واقع قبض انباروسیله ایجاد وثیقه به نفع دارنده سند است و برای اخذ وام توسط صاحب کالا به کار می رود.

نکته: در قبض انبار، قبض رسید بیانگر مالکیت و سپردن کالا در انبار های عمومی است و برگ وثیقه بعد از ظهر نویسی به نفع وام دهنده دلیل وثیقه بودن کالا محسوب می شود.

قبض انباردر فرمت های مختلفی صادر می شود. چون اطلاعاتی که در حمل دریایی است بسیار گسترده تر از حمل زمینی است. در گمرکات زمینی معمولا توسط شرکت انبارهای عمومی گمرک ایران صادر می شود و در گمرکات دریایی، توسط انبارهای مستقر در بنادر ایران صادر می شود.

سازمان بنادر و دریانوردی و گمرک ایران در برخی موارد وظایف خدمات انبارداری خود را حسب قانون امور گمرکی و در اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی، با عقد قرارداد لازم به شرکت های خصوصی واجد شرایط واگذار نموده اند و به همین لحاظ، قبوض انبار از لحاظ شکلی و محتوایی دارای فرم استاندارد و یکنواختی نیست.

انواع قبض انبارها

قبض انبارها انواع مختلفی دارند که در اینجا انواع آن ذکر و توضیح داده شده است.

• قبض انبار اولیه

در هنگام ورود کالا به انبار گمرک ، سازمان بنادر و کشتیرانی، انبارهای عمومی و انبارهای اختصاصی، به استناد مشخصات کالا در اسناد خرید، حمل و اوراق تالی به وسیله انباردار صادر می گردد.

• قبض انبار تفکیکی

در مواقعی که کالا ی موضوع یک وسیله حمل متعلق به خریداران (گیرندگان) مختلف بوده و به اصطلاح کالا گروپاژی می باشد یا در مواقعی که قسمتی از کالا ی موضوع قبض انباراولیه به دلایلی غیر قابل ترخیص تشخیص داده شود پس از ترخیص کالا ی مجاز برای مابقی کالا که غیر قابل ترخیص می باشند قبض انبارتفکیکی به نام آورنده یا صاحب کالا صادر می شود.

• قبض انبار قابل معامله

بر عکس قبض انباراولیه و تفکیکی که غیر قابل واگذاری می باشند قبض انبارقابل معامله با رعایت قوانین و مقررات مربوطه قابل خرید و فروش می باشد که به دلیل اهمیت آن، مراتب به بررسی بیشتری نیاز دارد.

قبض انبارها دارای فرم استانداردی بوده و دارای مشخصات زیر می باشد

•     شماره ردیف دفتر انبار
•     شماره بارنامه
•     مرز ورودی
•     شماره قبض انبار
•     شماره انبار
•     شرکت حمل کننده
•     نام صاحب کالا
•     علامت کالا
•     نوع کالا
•     نوع بسته
•     تعداد
•     وزن کالا با ظرف
•     تاریخ تحویل کالا

  قبض انبارپس از ورود کالا به انبار و صورت برداری و کنترل و تطبیق کالا با اسناد حمل و تحویل و بالاخره صدور برگ بارشماری ( تالی) و تنظیم و تکمیل صورت مجلس اضافه یا کسر تخلیه ( موضوع ماده ۲۸ قانون امور گمرکی ) صادرمی گردد و پس از صدور به شرکت مسئول حمل و نقل تحویل تا از آن طریق به صاحت کالا ( گیرنده کالا ) تحویل گردد.

در گمرکات مناطق آزاد و ویژه اقتصادی، قبض انبارقابل معامله تفکیکی نیز مورد استفاده قرار می گیرد.