یک سهامدار، همیشه به دنبال روش‌هایی است که او را به سود بیشتر برساند. همچنین تلاش می‌کند تا ضرر کمتری را متحمل شود. دستیابی به معاملات سود ده، علاوه بر دانش و تجربه نیازمند مهارت‌هایی است که بسیاری از فعالان بازار، در طول زمان پس از شکست‌های پی‌درپی، آن را کسب می‌کنند. در مقاله‌ پیش رو، قصد داریم برخی مهارت‌ها و ترفندهای خرید سهام و فروش آن در بازار بورس ایران را به شما معرفی کنیم. گرچه رسیدن به موفقیت، راه مشخص و مستقیمی ندارد ولی این مهارت‌ها می‌تواند به شما کمک کند تا مسیر موفقیتتان هموارتر شود و راحت‌تر با تهدیدها مواجه شوید و آن‌ها را به فرصت تبدیل کنید.

ترفندهای خرید سهام و فروش آن در بازار بورس عبارتند از:

1- آگاهی از خودتان و شرایط موجود

مهم‌ترین نکته‌ای که در معامله‌گری باید به آن توجه داشته باشید خودشناسی است. وقتی شما میزان ریسک‌پذیری خود و آستانه تحمل خود در هیجانات به‌خوبی بشناسید در فراز و نشیب‌های بازار کمتر دچار آسیب می‌شوید. خودشناسی در چند بخش میزان ریسک‌پذیری، میزان سرمایه موجود و بازه‌ی زمانی سرمایه‌گذاری، تقسیم‌بندی می‌شود. شما با شناخت روحیات و شرایط خود می‌توانید استراتژی مناسبی جهت معامله انتخاب کنید و موفق شوید.

2- نقد شوندگی

یکی از نکات برجسته در انتخاب سهم، میزان نقد شوندگی آن است. سرمایه شما باید در بازار گردش کند تا باعث سودآوری شود. نقد شوندگی سهام، به معنی سهولت در ترفندهای خرید و فروش سهام است؛ یعنی زمانی که شما سهام یک شرکت را خریداری می‌کنید؛ چقدر احتمال دارد به‌راحتی بتوانید آن را بفروشید.

3-شناخت سهم‌ها یا گروه‌های مستعد رشد

به عنوان یک معامله‌گر باید تشخیص دهیم بازار کدام سهم‌ها یا گروه سهم‌ها مستعد رشد هستند.

4- مشورت مدام با فعالین حرفه‌ای بازار

باید به طور مرتب با فعالین حرفه‌ای بازار مشورت کنیم تا از نظرات و دیدگاه‌های آنها آگاه شویم. اینکار می‌توانند با دنبال کردن نظرات و تحلیل‌ها در کانال یا سایت‌ آنها انجام شود.

 

5- سبد سهام متنوع

برای داشتن یک سبد سهام خوب، باید آن‌ها را متفاوت بچینید تا ریسک آن‌ها توزیع شود. به عبارت بهتر، سبد موجود باید ترکیبی از دارایی با ریسک‌های مختلف باشد تا زمانی که بازار دچار ریزش شد، کمتر آسیب ببینید. برای چیدن سبد شما می‌توانید، از صنایع مختلف سهم انتخاب کنید. این روش به مدیریت بهتر سرمایه شما کمک شایانی خواهد نمود.

6- فقط سهم کوتاه‌مدتی نخرید!

وقتی شما فقط سهام زودبازده خریداری می‌کنید، با شوک‌های بازار، سرمایه شما متزلزل می‌شود. به‌طوری‌که در یک‌لحظه سود گزافی می‌برید و بعد در یک‌لحظه ضرر مالی بالایی را تجربه می‌کنید؛ بنابراین بهتر است سبد شما ترکیبی از سهم‌های کوتاه‌مدتی، میان‌مدتی و بلندمدتی باشد.

7- شناخت نظرات غالب بازار

باید بتوانید تشخیص دهید غالب بازار بیشتر روی کدام سهم‌ها یا گروه‌ها توافق دارند. در برهه‌های زمانی خاص، برخی گروه‌های بورسی محبوبیت و رشد بیشتری تجربه می‌کنند.

بررسی کنید کدام نمادها در سایت tsetmc.com بیشترین بازدید را داشته‌اند، در گروه‌های مختلف از چه گروه و سهمی بیشتر صحبت می‌شود.

8- استراتژی دقیق و مختص خود داشته باشید

وقتی شناخت خوبی از شرایط و روحیات خودتان پیدا کردید، بهتر است استراتژی خاصی و مناسب خود را برگزینید. تغییر مدام استراتژی و از این شاخه به آن شاخه پریدن، سرمایه شما را دچار تزلزل می‌کند. بهتر است بدانیم، هر استراتژی برای شخص خاصی کار می‌کند و شاید روش یک فرد برای شما جواب ندهد. تغییر مدام روش، روی حالات روانی و هیجان‌های شما نیز اثر می‌گذارد و منجر به اشتباهات معاملاتی می‌شود.

9- صف‌نشینی الزاماً خوب نیست!

بهتر است جزو افرادی نباشید که در صف خریدوفروش هستند. یکی از مهم‌ترین ترفندهای خرید و فروش سهام این است که صف برایتان وجود نداشته باشد. افرادی که در صف هستند؛ به قولی پیروان بازار هستند. رفتار گله‌ای الزاماً روش درستی برای معاملات نیست. معاملات در صف تنها در برخی موارد می‌تواند توصیه شود و در غالب موارد رفتاری هیجانی است.

10- خرید پلکانی

اصولا خرید پلکانی سهام یعنی خرید در روند منفی و اینگونه خریدن، زمانی است که ما دقیقا نمی‌دانیم کف قیمتی سهم در چه قیمتی قرار دارد.

خرید پلکانی این حسن را دارد که اگر سهمی پس از خرید ما افت قیمتی داشت باز فرصت برای خریدن آن سهم را خواهیم داشت چون نقدینگی لازم را برای این کار کنار گذاشته‌ا‌یم. ولی این اشکال را هم دارد که ممکن است پس از خرید اندکی سهم در پله‌های اول، آن سهم شروع به رشد نماید و ما مقدار کمی از سهم را خریده باشیم و سود کمتری نصیب ما می‌گردد.

حال از شما سوال می کنیم آیا این مزیت بر معایب آن غالب نمی‌شود؟ به نظر من می‌ارزد و به همین خاطر به معامله‌گران توصیه می‌کنیم از خرید پلکانی استفاده نمایند. تعداد پله‌های خرید محدودیتی ندارد و می توانید در 3 تا 4 تا 7 تا 10 پله و حتی بالاتر در طی یک روز یا چند روز خرید نمائید.

بسته به نقدینگی هر سهامدار، کسانی که نقدینگی بیشتری دارند می‌توانند در هر پله تعداد بیشتری سهم بخرند و آنها که نقدینگی کمتری دارند می‌توانند در هر پله تعداد کمتری سهم خریداری نمایند. فقط نکته اینجاست که در روند منفی اگر کسی بتواند در پله‌های آخر تعداد بیشتری نسبت به پله‌های اول خریداری نماید، با ارزش‌تر خواهد بود.

اما خرید پلکانی به این معنی نیست که کورکورانه شروع به خرید یک سهم کنید و تصمیم بگیرید در صورت افت قیمت، بازهم خریداری کنید.

خرید پلکانی فقط برای سهم‌های بنیادی توصیه می‌شود. ممکن است قیمت یک سهم به طور هیجانی رشد کرده باشد و یک روند نزولی بسیار طولانی در پیش‌رو داشته باشد.

چه زمانی به فروش پلکانی متوسل شویم ؟

وقتی از اوج قیمت سهمی اطمینان نداریم می‌توانیم به فروش پلکانی متوسل شویم.

بسته به میزان تشخیصی که از اوج قیمتی سهم نزد معامله‌گر ایجاد می‌شود، معامله‌گر می‌تواند بخشی از سهام خود را در روزهای مثبت و محدوده اوج بفروش برساند و مابقی سهام خود را برای فروش در  ساعات آینده یا روزهای آینده بصورت پلکانی، نگه دارد و این را می‌تواند در فرصت‌های بعد تکرار کند تا همه سهام خود را به فروش برساند.

فروش پلکانی این حسن را دارد که اگر سهمی پس از چند پله فروش، افت قیمتی مناسبی داشت در صورت تمایل حتی می‌توان نسبت به خرید مجدد آن اقدام نمود.

11- محاسبات دقیق کارمزد کارگزاری

اگر کسی بخواهد معاملات کوتاه مدت انجام دهد باید حتما محاسبه‌گر دقیقی باشد و بداند مبلغی که کارگزاران بابت خرید و فروش کسر می‌کنند قابل توجه است!

امروزه در اکثر سیستم‌های معاملات آنلاین یک محاسبه‌گر خودکار وجود دارد که کارمزد کارگزار را محاسبه می‌کند.

در کل همه معامله‌گران بایستی این مبالغ را در محاسبات‌شان لحاظ کنند چون جزئی از هزینه‌های کار محسوب می‌شود.

12- حباب‌شکنی آری، نوسانگیری نه

سهم‌ها در هر زمان یک محدوده قیمتی تعادلی برای خود دارند، ما به همه سهامداران توصیه می‌کنیم سهامداری کنند و سهام‌ پرپتانسیل و بنیادی و دارای چشم‌انداز مثبت را در قیمت‌های تعادلی یا کمتر از قیمت تعادلی و بصورت پلکانی خریداری نمایند. چنین سهامی هر اندازه بیشتر افت قیمت داشتند ارزش بیشتری برای خریداری پیدا می‌کنند.

چنین سهم‌هایی وقتی شروع به رشد می‌کنند به ارزش ذاتی خود می‌رسد و بیشتر از آن را حباب قیمتی می‌نامند. یک سهامدار با استراتژی، وقتی سهامی در پرتفوی دارد که به محدوده حباب رسیده برای سلامت بازار و برای شکستن آن حباب، شروع به عرضه و فروش آن سهم می‌کند.

خرید در کف‌های قیمتی و فروش در محدوده‌های اوج و مرز حبابی، می‌تواند علاوه بر سودآوری برای سهامدار، باعث سلامت بازار نیز می‌شود.

می‌توان به جای کلمه نوسان‌گیری از کلمه حباب‌شکنی استفاده کرد. واژه نوسان‌گیری تداعی‌کننده اصطلاحاتی مانند «سفته بازی» است که هرگز انرژی مثبت به سهامدار القاء نمی‌کند اما از واژه «حباب شکنی» انرژی مثبت ساطع می‌شود چرا که این کار حرکتی است که به سلامت بازار منجر خواهد شد.

13- قدرت مانیتورینگ

آنلاین بودن در کل ساعات معاملاتی و داشتن قدرت مانیتورینگ بالاتر، به طوریکه بتوانید مدام کل نمادها را در دایره نگاه تیزبین خود داشته باشید، می‌تواند فرصت‌های متنوعی برای خرید در قیمت‌های پائین‌تر و یا فروش در قیمت‌های حداکثری به شما بدهد و در موفقیت شما تاثیر بسزایی خواهد داشت.

14- آرامش معامله‌گر

یک معامله‌گر حرفه‌ای به همان اندازه که آرامش دارد می‌تواند معاملات موفق‌تری داشته باشد.

موفقیت در معامله‌گری با آرامش رابطه‌ای مستقیم دارد. هیجانات باعث کاهش ضریب موفقیت یک معامله‌گر می‌شود.

پریشانی ذهن، حواس‌پرتی، پریدن از یک گروه به گروه دیگر، خرید و فروش بی‌نظم و خارج از استراتژی، همگی باعث برهم خوردن بیشتر آرامش می‌شود.

آرامش‌تان را حفظ کنید. کارهایی که باعث افزایش آرامش شما می‌شوند را بنویسید و هر زمان آرامش‌تان به هم خورد آن کارها را انجام دهید.

شاید گوش دادن به یک موسیقی آرام‌بخش در زمان بازار بتواند به این موضوع کمک کند.

15- تعیین استراتژی در بورس

شاید بتوان گفت مهم‌ترین مسئله برای یک معامله‌گر، تعیین استراتژی در بورس است.

موفقیت بلندمدت در بازار، بدون استراتژی قوی، ممکن نخواهد بود.

شاید شما قوی‌ترین استراتژی‌ها را در بورس داشته باشید و شاید هم از استراتژی ضعیفی برخوردار باشید و شاید هم اصلا تا‌کنون به این موضوع فکر نکرده‌اید.

در هر صورت ما استراتژی معاملاتی مناسبی را به شما معرفی می‌کنیم که اگر مورد پسند شما قرار گرفت می‌توانید آنرا در بورس اجرایی نمائید. البته امیدواریم استراتژی شخصی شما در بورس تاکنون از برترین‌ها بوده باشد.

اما آن استراتژی که ما به شما پیشنهاد می کنیم اینست: با هر مبلغ سرمایه (1 یا 5 یا 20 یا 50 یا 100 یا … میلیون تومان) که به بورس آمده و سرمایه‌گذاری می‌کنید بهتر است استراتژی 5 تا 10 ساله داشته باشید و در این مدت بر روی حداقل 5 شرکت برتر از 5 صنعت برتر (از هر صنعت برتر 1 شرکت برتر) در سهام بنیادی و پرپتانسیل سرمایه‌گذاری کنید و هر سودی که در این راه کسب می‌کنید آنرا مجددا و صرفا صرف خرید سهام تا پایان دوره 5 تا 10 ساله کنید.

با اینکار، سود مرکب باعث رشد چشم‌گیر سرمایه شما می‌شود.

به نظر ما استراتژی 5 تا 10 ساله برترین استراتژی ممکن برای سهامداران خرد است. در این استراتژی بایستی در یک برنامه 5 تا 10 ساله به سهام خود از شرکت‌های مختلف بیفزائید.

سود مجمع، افزایش سرمایه، سود حاصل از خرید و فروش‌ها در مدت مذکور را باید صرفا صرف خرید سهام نمائید تا پس از مثلا 5 یا 7 یا 10 سال دیگر، تعداد سهام بسیار قابل توجهی از شرکت‌های مختلف اما پرپتانسیل که سود مناسبی هم در مجمع تقسیم می‌کنند، داشته باشید.

بدین طریق برای آینده خود و خانواده‌تان سرمایه‌ بسیار ارزشمندی جمع‌آوری می‌کنید. سرمایه‌گذاری که می‌تواند در دوران بازنشستگی به خوبی پشتیبان شما باشد.

به طور مثال انتظار و البته آرزو داریم، مثلا” کسی که با 10 میلیون تومان سرمایه به بورس آمده، بتواند پس از 5 سال، حداقل از 5 شرکت از هر شرکت صدها هزار سهم داشته باشد و از سود سالیانه این شرکت‌ها برای امرار معاش زندگی خود استفاده کند.

البته اگر شما بتوانید از 10 میلیون تومان سرمایه اولیه، یا حتی یک میلیون تومان سرمایه اولیه، پرتفویی بسازید که پس از ده سال از ده‌ها شرکت برتر و چندصد هزار سهم داشته باشید که البته رویایی به نظر می رسد! مطمئنا خوشحالی ما صد چندان خواهد شد؛ این بستگی به هنر و تلاش و پشتکار شما خواهد داشت که تا چه اندازه موفق باشید.

البته شما سهامداران با هر روش و سلیقه‌ای که معامله می‌کنید قابل احترام و ارزشمند است و استراتژی افراد می‌تواند متفاوت باشد.

16- ایده‌های نو و تازه

بورس تهران نسبت به گذشته‌ها بسیار تغییر کرده و برای موفقیت در معاملات، یک معامله‌گر حرفه‌ای بایستی مدام بدنبال ایده‌های نو و تازه باشد.

ابزارهای جدید را بشناسید و برای بهبود معاملات از این تکنولوژی‌ها کمک بگیرید.

17- فراموش کردن فرصت‌های از دست رفته

هرگز نباید به فرصت‌های از دست رفته فکر کرد چون همیشه فرصت های خرید دیگری وجود دارند.

اگر از فرصت خریدی جا ماندیم باید بدانیم همیشه فرصت خرید دیگری هست و باید به دیگر فرصتها بیاندیشیم.

ولی اگر بخواهیم به فرصت‌های از دست رفته فکر کنیم و حسرت بخوریم مطمئنا فرصت‌های خرید بعدی را نیز یکی پس از دیگری از دست خواهیم داد. در بورس باید همیشه به جلو نگاه کنیم و عقبگرد و نگاه به عقب باعث می‌شود فرصت‌ها و تهدیدهای پیش رو را نبینیم.

18- پرهیز از ریسک مضاعف

فعالیت در بورس به خودی خود ریسک فراوانی دارد و ریسک بورس ذاتا بالاست.

به همین خاطر است که افراد جامعه کمتر تمایل دارند در چنین بازار پر ریسکی فعالیت کنند پس نباید در این حرفه‌ی پر ریسک، ریسک مضاعف تری به خود تحمیل کنیم.

آن شخص نجاری که در محیط کار خود با انواع اره و تیشه و اجسام برنده کار می کند، شغلی پر ریسک دارد یا فعالین در صنعت برق شغلی پر ریسک دارند، در صنعت برق گفته می‌شود: «اولین اشتباه، آخرین اشتباه است !»

اگر روزی به بیمارستان سوانح ــ سوختگی مراجعه کنید افراد بسیاری را خواهید دید که به طرز وحشتناکی دچار سوختگی از ناحیه برق گرفتگی شده‌اند که اشتباه آنها تنها دست زدن نابجا به یک کلید یا سیم برق بوده است!

اگر آن نجار و آن کسی که در صنعت برق کار می‌کند و ما و شما که در بازار بورس و معامله‌گری فعالیت می کنیم، اصول و قوانین نجاری و برق و بازار بورس را بیاموزیم و بدان پایبند باشیم و ریسک مضاعفی را بر خود تحمیل نکنیم می توانیم به موفقیت برسیم.

چه بسا در بورس هم ممکن است «اولین اشتباه آخرین اشتباه!» باشد، پس به جد توصیه می‌کنیم در بورس به اصول معامله‌گری حرفه‌ای پایبند باشید. دانستن اصول کافی نیست باید اصول معامله‌گری حرفه‌ای را مراعات کنید. در بورس هرگز با تصمیم‌های نابجا و خلق الساعه، ریسک مضاعفی را بر خود تحمیل نکنید.

19- چه زمانی می‌توانیم سهمی یا سهامی را با ضرر بفروشیم ؟

به عبارتی دیگر آیا می توان سهمی را با ضرر فروخت؟

اگر در سهمی در ضرر هستیم و مطمئن شویم قیمت آن سهم رشد نخواهد کرد، باید آنرا بفروشیم.

انتظار کشیدن برای تغییر اوضاع گاهی اوقات بزرگترین زیان‌ها را به سهامداران وارد می‌کند.

اگر بتوانیم یک سهم که براساس استراتژی باید فروخته شود را با سهم بهتر دیگری جایگزین کنیم باید این جابجایی را انجام دهیم.

البته برای کاهش ریسک می‌توان اینگونه جابجایی‌ها را بصورت پلکانی انجام داد.

یک راه برای تشخیص زمان فروش این است که دلیل‌تان برای خرید آن سهم را به یاد آورید. اگر با تحلیل بنیادی خریداری کردید، بررسی کنید که آیا تحلیل همچنان معتبر است یا خیر.

اگر با تحلیل تکنیکال خریداری کردید باید سهم را از آن نظر بررسی کنید و صحت تحلیل را دوباره بسنجید.

20- شناسایی ترفندهای بازار

شناسایی تمامی ترفندهای بازار که غالبا توسط حقوقی‌ها و بازیگران بزرگ تدارک دیده می‌شوند غیر ممکن است چون دامنه آن بسیار وسیع و گسترده و البته مبهم و در لفافه است و شناخت آنها نیازمند تسلط بر بازار و حس کنجکاوی سهامداران است.

هر چند در بورس نبایستی بیش از حد، از حس پلیسی استفاده کرد چون همگام بودن با روندها سودآوری بیشتری برای معامله‌گران خواهد داشت.

مهارت یافتن در تشخیص روندها و دنبال کردن آنها می‌تواند بهترین ابزار برای هر شرایط باشد.

مرکز آموزشی و کارآفرینی خوارزمی اصفهان برای آشنایی هرچه بیشتر با اینگونه ترفندها در کنار شما خواهد بود و با تدارک دوره های مختلف در زمینه های گوناگون راهگشای کسب و کار شما عزیزان است.