منظور از بازار اولیه و بازار ثانویه چیست؟

بازار اولیه
بورس

منظور از بازار اولیه و بازار ثانویه چیست؟

از اصطلاحاتی که در بورس مطرح است می توان به بازار اولیه بورس و بازار ثانویه بورس اشاره کرد. قابل درک است که شرکت های بازرگانی می بایستی با اقدام  فعالیت هایی برای خود تامین مالی کنند، این تامین مالی و پرداخت هزینه های رشد و توسعه به سرمایه گذاری بسیاری نیاز دارد و تامین و تهیه این سرمایه در زمانی محدود و کوتاه امکان پذیر نیست و شرکت های بازرگانی باید از منابع دیگری برای تامین مالی استفاده کنند. در این زمان بازارهای مالی، این امکان را به شرکت های بازرگانی و همچنین دولت ها می دهد که از طریق فروش اوراق بهادار نیاز های مالی خود را برطرف کنند. همانطور که میدانید بازار سرمایه به دو بازار اولیه و بازار ثانویه تقسیم می‌شود که در ذیل هر کدام را بررسی می کنیم و تفاوت بازار اول و دوم بورس را مطرح می کنیم.

بازار اولیه:
بازار اولیه(primary market) زمانی شکل می‌گیرد که دارایی برای بار اول مورد معامله قرار می‌گیرد؛ به‌عبارت‌دیگر بازاری که در آن اوراق بهادار شرکت‌ها برای اولین بار عرضه و فروخته می‌شود، بازار اولیه نام دارد. در این بازار شرکت‌ها به‌طور مستقیم سرمایه مورد نیاز خود را از طریق فروش سهام به مردم تأمین می‌کنند که این کار در قالب پذیره‌نویسی صورت می‌گیرد. پذیره‌نویسی از طریق بانکی که نماینده شرکت است یا سایر مؤسسات مجاز صورت می‌پذیرد. در این بازار فروشنده اوراق همیشه خود شرکتی است که سهامش در حال عرضه است.

بازار اولیه بورس چه کاربردی دارد؟

همه‌ شرکت‌ها برای انجام فعالیت‌های خود به سرمایه نیاز دارند که این سرمایه می‌تواند به صورت سهام یا وام باشد. به‌ منظور افزایش سرمایه به شکل سهام، یک شرکت می‌تواند اوراق خود را به عموم مردم بفروشد. وقتی سهام‌ها مستقیماً به عموم مردم فروخته می‌شوند، این کار از طریق بازار اولیه بورس انجام می‌شود. سرمایه گذاران معمولا در بازار اولیه بورس، برای خرید اوراق بهادار مبلغ کم‌تری به نسبت بازار ثانویه پرداخت می‌کنند. بازار اولیه، هم برای بازار سرمایه و هم برای کل اقتصاد بسیار حیاتی است. در واقع این بازار، محلی است که در آن سرمایه شکل می‌گیرد.

انتشار کلیه اوراق بهادار در بازار اولیه بورس، تحت مقررات سختگیرانه‌ای قرار دارد. شرکت‌ها در ابتدا باید بیانیه‌های خود را به کمیسیون بورس اوراق بهادار ارائه دهند و سپس صبر کنند تا پیش از انتشار در عرضه‌ عمومی، تائیدیه خود را دریافت کنند. انتشار اوراق بهادار در چنین بازاری به شرکت‌ها این امکان را می‌دهد تا پیش از وارد شدن به بازار ثانویه، سرمایه‌ بیشتری جذب کنند. حق و حقوق سرمایه گذاران فعلی نیز بر اساس میزان سهامی که اکنون در اختیار دارند به آن‌ها ارائه می‌شود و دیگر سرمایه گذاران نیز می‌توانند در سهام جدید سرمایه ‌گذاری کنند.
از آنجایی که اکثر منتشرکنندگان اوراق بهادار همیشه درگیر فعالیت‌های مربوط به افزایش سرمایه نیستند، ممکن است از تجربه کافی جهت انجام این کار برخوردار نباشند. از طرفی هم عرضه‌کنندگان سرمایه پراکنده هستند و دستیابی به آن‌ها نیازمند وجود سازمان خاصی است. در نتیجه شرکت‌ها برای انتشار اوراق بهادار خود به سراغ «موسسات تامین سرمایه» می‌روند. موسسات تامین سرمایه در طراحی و فروش اوراق بهادار در بازارهای اولیه و ثانویه متخصص هستند و به عنوان واسطه‌ای میان منتشرکنندگان و سرمایه گذاران قرار می‌گیرند. منتشرکنندگان، اوراق بهادار خود را به موسسات تامین سرمایه می‌فروشند. این موسسات برای شرکت‌هایی که به دنبال افزایش سرمایه آن هم به مقدار زیاد هستند امکاناتی را مانند مشاوره، تضمین فروش اوراق بهادار و بازاریابی فراهم می‌کنند.

بازار اولیه

مزایای بازار اولیه بورس

  •  انتشار اوراق بهادار مستقیما توسط شرکت صادرکننده صورت می‌گیرد.
  •  رشد سرمایه‌ شرکت را آسوده می‌کند.
  •  به سرمایه گذاران کمک می‌کند تا پس انداز خود را سرمایه گذاری کنند.
  •  می‌توان برای اهداف تجاری سرمایه به دست آورد.
  •  دولت از طریق فروش اوراق خود در این بازار، قادر خواهد بود تا سرمایه موردنیازش را جمع‌آوری کند.
  •  نقدینگی بیش‌ازحد در چرخه‌ی اقتصاد کنترل می‌شود.
  •  به سرمایه گذاری مستقیم خارجی کمک‌ می‌کند.

معایب بازار اولیه بورس

  •  پروژه‌های تحقیقاتی اولیه می‌توانند بسیار هزینه‌بر باشند.
  •  تحقیقات اولیه یک فرایند وقت‌گیر و نیازمند بررسی‌های عمیق هستند.

بازار ثانویه:
دارایی‌هایی که ابتدا در بازار اولیه مورد معامله قرارگرفته است(مرحله پذیره‌نویسی)، برای معامله‌های بعدی و مجدد، نیاز به بازار ثانویه(secondary market) دارد؛ مثلاً اگر فردی که سهام شرکتی را در مرحله پذیره‌نویسی خریداری کرده و حال قصد فروش این سهم به سایر سرمایه‌گذاران بازار را دارد، باید به بازار ثانویه مراجعه کرده و اقدام به فروش سهم خود کند. پس می‌توان گفت که تمام معاملات سهام در بازار بورس، جزء معاملات بازار ثانویه هستند و در این بازار، اوراق بهادار میان سرمایه‌گذاران معامله می‌شود و شرکت در آن نقشی ندارد.

وجود بازار ثانویه بسیار ضروری است، زیرا که قابلیت نقد شوندگی و معامله مستمر اوراق را پدید می‌آورد و شرکت‌های بورسی ترسی از سررسید قرارداد ندارند که فرضا سرمایه‌گذار در سرسید کل پولش را تقاضا کرده و به شرکت فشار وارد کند و به موهبت وجود بازار ثانویه، می‌تواند به‌طور نامحدود با پول سرمایه‌گذاران فعالیت کند و حتی افزایش سرمایه و جذب سرمایه جدید انجام دهد. به‌عبارت‌دیگر، در بازار سرمایه اگر سهامداری بخواهد از بازار خارج شود و اصل سرمایه‌اش را بگیرد، باید سهامش را به سرمایه‌گذاران دیگر بازار بفروشد و نمی‌تواند مستقیماً به شرکت مراجعه کرده و آن‌ها را تحت‌ فشار قرار دهد.

بازار اولیه

ویژگی های بازار ثانویه

  • هزینه معامله کمتر به دلیل حجم بالای معامله ها.
  • برای سرمایه گذاران سود زیادی به همراه می آورد.
  • در بازار ثانویه، هر گونه اخبار یا اطلاعات جدید در رابطه با شرکت به سرعت در قیمت سهام تاثیر گذار می گذارند.
  • عرضه و تقاضای موجود در اقتصاد به کشف قیمت در این بازار کمک می کند.
  • جایگزینی برای پس انداز است.
  • بازار های ثانویه با قوانین و مقررات خاص و محکمی از جانب دولت رو به رو هستند چون منبع اصلی شکل گیری سرمایه و سود، برای شرکت ها و سرمایه گذاران به حساب می روند. این مقررات در سطح بالا، ایمنی پول سرمایه گذاران را تضمین می کنند.
  • بازار ثانویه شامل خریداران ﻭ ﻓﺮﻭﺷﻨﺪﮔﺎﻥ ﺳﻬﺎﻡ ﻭ ﺍﻭﺭﺍﻕ ﻗﺮﺿﻪ ای اﺳﺖ که قبلا انتشار یافته است.
  • بوﺭﺱ ﺍﻭﺭﺍﻕ ﺑﻬﺎﺩﺍﺭ ﻣﻬﻢ ترین نهاد ﺑﺎﺯﺍﺭ ثانویه ﺑﺮﺍﻱ ﻣﻌﺎﻣﻼﺕ ﺍﻭﺭﺍﻕ ﺑﻬﺎﺩﺍﺭ ﺍﺳﺖ.
  • ﺑﺎﺯﺍﺭ ثانویه مکانی ﺍﺳﺖ که در آن، ﺳﻬﺎﻡ منتشر شده مورد خرید و فروش ﻗﺮﺍﺭ می گیرد.

برخی از تفاوت های بازار اولیه و ثانویه

  • شرکت ها بعد از پذیره نویسی سهام خود در بازار اولیه، می توانند سهام خود را به بفروشند. اما پس از آن سهام شان در بازار ثانویه مورد معامله قرار خواهد گرفت.
  • در بازار اولیه، درآمد حاصل از فروش سهام به شرکت منتشر کننده اوراق تعلق می گیرد، اما در بازار ثانویه، این درآمد ها متعلق به سرمایه گذاری می باشد که اوراق را به فروش می رساند.
  • سرمایه گذاران در بازار اولیه اوراق بهادار را نمی خرند زیرا شرکت صادر کننده، اوراق خود را به صورت عمده به فروش می گذارد و خرید آن نیازمند سرمایه بزرگی می باشد اما در بازار ثانویه، سرمایه گذاران می توانند هر تعداد سهام مورد نظر خود را خریداری کنند.
  • در بازار اولیه، فروش اوراق از طریق بانک های سرمایه گذاری انجام می شود، اما در بازار ثانویه، سرمایه گذاران از طریق کارگزاری ها، معاملات خود را انجام می دهند.
  • در بازار اولیه، سهام داران، سهام را به صورت مستقیم از شرکت عرضه کننده می خرند اما در بازار ثانویه، سرمایه گذاران، سهام و سایر اوراق بهادار را از سایر سرمایه گذاران می خرند.
  • شاید این سوال خیلی ها باشد که، بازار ثانویه بورس چیست؟ در بازار اولیه، شرکت ها برای اولین بار سهام خود را از طریق عرضه عمومی می فروشند اما در بازار ثانویه، سرمایه گذاران سهامی که قبلا معامله شده است را از طریق بورس اوراق بهادار خریداری می کنند.
  • در بازار اولیه، سهام به قیمت اسمی به فروش می رسد و معمولا دچار نوسان نمی شود. اما در بازار ثانویه قیمت سهام به طور روزانه در نوسان است.

یکی دیگر از ﺗﻔﺎﻭﺕ های ﺑازار اولیه و ثانویه در این ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺍﻭﻟﻴﻪ، ﻋﺮﺿﻪ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﺳﻬﺎﻡ را به صورت مستقیم به سرمایه گذار می فروشد. بازار ثانویه،  شاخص خوبی به منظور تعیین وضعیت اقتصادی یک کشور می باشد که افزایش یا کاهش بازار سهام نشانگر رونق یا رکود در اقتصاد است. این بازار به سرمایه گذاران فرصت می دهد تا بتوانند از پول ساکن خود برای کسب سود و سرمایه گذاری استفاده کنند.

همه افراد برای تامین نیاز های مالی شرکت های بازرگانی و رفع نیاز فعالیت های آنها و همچنین پرداخت هزینه های روند توسعه و رشد کسب و کارشان، به سرمایه گذاری نیاز می باشد. کلمه بازار در بورس، ممکن است معنی های مختلفی داشته باشد اما در اغلب موارد به عنوان یک عبارت کلی، هم برای بازارهای اولیه و هم بازارهای ثانویه مورد استفاده قرار می گیرد.

بازار اولیه

بازار های مالی از لحاظ نوع دارایی به چند دسته تقسیم می شوند؟

  • بازار سهام؛ در این بـازار، سـهام شـرکت های سهامی پذیرفته شده در بورس مورد معامله قرار می گیرند.
  • بازار اوراق بدهی؛ این بازار برای داد و ستد ابزارهای با درآمد ثابت در نظر گرفته شده است.
  • بازار ابزار های مشتقه؛ بازاری که در آن ابزار های مشتقه، که مبتنی بر دارایی های مالی یا فیزیکی  هستند، مورد معامله قرار می گیرند. مانند اختیار معامله و قرارداد های آتی.

از آن جایی که در بازار اولیه، سهام برای اولین بار به خریداران و متقاضیان سهام عرضه می شود، فروشنده اوراق بهادار در واقع همان ناشر اوراق بهادار خواهد بود.

عوامل تأثیر گذار در بازار ثانویه بورس چیست؟

در پاسخ به این سوال جواب های بسیاری وجود دارد که می تواند پاسخ گوی سوال تان باشد. این روش سرمایه گذاران را یاری می کند تا پس انداز خود را سرمایه گذاری کنند. همچنین می توانید برای هدف های تجاری سرمایه کسب کنید. دولت از طریق فروش اوراق در بازار، می تواند سرمایه مورد نیاز سازمان را جمع آوری نماید.

این بازار ها راه مناسبی برای سرمایه گذاران و وام گیرندگان هستند که باعث می شود سرمایه ها به سمت کسانی که توان استفاده‌ کارآمد از پول و سرمایه را دارند جریان یابد.

موسسات تامین سرمایه در طراحی و فروش اوراق بهادار در بازار اولیه و ثانویه متخصص هستند و در واقع، به عنوان واسطه ای میان منتشر کننده گان و سرمایه گذاران قرار می گیرند و به آن ها بسیار کمک می کنند.

مرکز آموزشی و کارآفرینی خوارزمی اصفهان در آشنایی هرچه بیشتر با اینگونه مسائل پیرامون انواع بازارها در کنار شما خواهد بود و با تدارک دوره های مختلف در زمینه های گوناگون راهگشای کسب و کار شما عزیزان است.

دیدگاه خود را اینجا قرار دهید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *