در حوزه اقتصاد، واردات و صادرات از مهمترین مباحث به حساب می آیند.. بنابراین برای انجام با موفقیت این امور لازم به آموزش واردات کالا، صادرات کالا و ترخیص کالا است. زیرا امر صادرات و واردات تاثیر زیاد و مستقیم بر روی اقتصاد هر کشوری دارد. درنتیجه هرگونه اهمال یا اشتباه کاری، نتیجه خوبی را به همراه ندارد.

قصد داریم در این مقاله به شما اطلاعاتی درباره مراحل انجام واردات کالا به کشور را ارائه دهیم. اما باید این نکته را متذکر شویم که برای انجام این مراحل به تجربه نیاز دارید. اگر هم که تجربه مناسب را ندارید حتما با کارشناسان این حوزه مشورت کنید.

اشنایی با قوانین واردات

قبل از آشنایی با مراحل واردات کالا، آشنایی با قوانین واردات کالا یکی از مبانی مهم برای شروع کشب و کار می‌باشد برخی از قوانین از حوزه به‌صورت قوانین پایه واردات می‌باشد و برخی دیگر به صورت بخشنامه‌ها و آیین‌نامه‌های اجرایی می‌باشد که این قوانین توسط دولت‌ها وحاکمیت‌های هر کشور تعیین می‌شود. اطلاع از قوانین به‌روز یکی از اصلی‌ترین مواردی است که واردکنندگان یا کسانی که می‌خواهند وارد این حوزه شوند باید بدانند. در ادامه به مهم‌ترین قوانین موجود در ایران می‌پردازیم.

قانون مقررات واردات و صادرات

این قانون از قوانین پایه‌ای تجارت می‌باشد که در سال ۱۳۷۲ در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید. این قانون دارای ۲۴ ماده است که در واقع خط قرمزهای واردات و صادرات را تعیین می‌کند. مطالعه این قانون برای تجار اهمیت بسیار بالایی دارد.

آیین‌نامه اجرای قانون واردات و صادرات

این آیین نامه در سال ۷۲ در راستای قانون مقررات واردات و صادرات توسط هیئت دولت در ۲۴ ماده تنظیم شد. این آیین‌نامه دارای نکات اجرایی برای واردات و صادرات می‌باشد به همین دلیل مطالعه آن و آشنایی با مقررات واردات می‌تواند برای شما بسیار مفید باشد.

آیین‌نامه امورگمرکی

این آیین‌نامه دارای نکات ارزشمندی برای آشنایی با فرایندهای گمرکی و امور ترخیص می‌باشد که در سال

۱۳۹۰ توسط مجلس شورای اسلامی تنظیم و تسویب شد. مطالعه این آیین‌نامه باعث آشنایی بیشتر با قوانین واردات کالا می‌شود.

کتاب قوانین واردات و صادرات

این کتاب که هر ساله در حال بروزرسانی توسط سازمان توسعه تجارت است، دارای نکات بسیار مهم درباره واردات و صادرات کالاهای مختلف و تعرفه‌های مرتبط با آن‌ها است. همچنین علاقه‌مندان می‌توانند نسخه الکترونیک این کتاب را از طریق سایت سازمان تجارت تهیه کنند.

بخشنامه‌های اجرایی

این بخش‌نامه‌ها و دستوالعمل‌ها جز مهمی از مهم‌ترین قوانین واردات کالا می‌باشند. با مطالعه آن‌ها شما می‌توانید با بروزترین و جزئی‌ترین مقررات این جوزه آشنا شوید.

موارد بیان شده تنها بخشی از قوانین مهم برای واردات و صادرات کالا می‌باشد اما باید بدانید که قوانین دیگری هم در این زمینه وجود دارد که بد نیست درباره آن‌ها اطلاعاتی داشته باشید. البته باید این نکته را هم در نظر داشته باشید که برای واردات کالاها از سایر کشورها باید قوانین آن کشورها را هم بدانید تا در این زمینه به مشکل خاصی برنخورید.

مراحل واردات کالا

یکی از اصلی‌ترین مواردی که افراد تازه‌کار و علاقه‌مند به این حوزه لازم است بدانند فرایندهای مختلف و مراحل واردات کالاست. برای داشتن دید بهتری به این موضوع لازم است که این مراحل را بدانید و به آن‌ها عمل کنید. در ادامه‌ این بخش مراحل واردات کالا را بررسی خواهیم کرد.

دریافت کارت بازرگانی

یکی از اولین گام‌های مراحل واردات کالا دریافت کارت بازرگانی می‌باشد. هر بازگان تازه‌کاری لازم است قبل از انجام هر کاری برای دریافت این کارت اقدام نماید. صدور کارت بازرگانی توسط وزارت صمت انجام می‌شود. داشتن این کارت علاوه بر اجازه امور واردات و صادرات مزایای دیگری نیز دارد. کارت بازرگانی انواع مختلفی دارد و هر کدام از این انواع ویژگی‌ها و کاربردهای خاصی دارند. در ادامه انواع این کارت‌ها آورده شده است.

• کارت تجاری
• موردی
• صنعتی
• خدماتی

کارت‌های بازرگانی انواع دیگری هم دارند که در موارد بالا به مهم‌ترین آنها اشاره شد. همچنین این کارت‌ها دو جنبه حقیقی و حقوقی نیز دارند.

حوزه فعالیت

گام بعدی از مراحل واردات کالا انتخاب حوزه فعالیتی می‌باشد. در این بخش افراد می‌توانند چند جوزه را انتخاب کنند یا افرادی هم هستند که فقط می‌خواهند در یک کشور فعالیت داشته باشند. امکان دارد برخی افراد به علت شناخت یک کشور یا افرادی در آن کشور بخواهند که کالاهای مد نظر خود را فقط از همان کشور وارد کنند. افرادی هم هستند که محصول خاصی را مد نظر دارند، که در کشورهای مختلف وجود دارد و می‌خواهند واردات را از کشورهای مختلف انجام دهند. انتخاب هریک از این موارد به‌عهده خود فرد و با توجه به تجربیات افراد می‌باشد. دانستن قوانین واردات و صادرات کشور انتخاب شده اطلاعات کافی راجب شرایط صادرات آن کالا در آن کشور نیز اهمیت فراوانی دارد. همچنین تسط کافی به زبان آن کشور از موارد مهم در این مرحله می‌باشد.

خرید کالا

پس از طی کردن مراحل بیان شده قبلی حالا زمان خرید کالا می‌باشد. در این قسمت از مراحل واردات کالا باید قیمت کالاها ارائه شده توسط شرکت‌ها و همچنین کیفیت آنها بررسی شود. در نهایت توافق بر سر قیمت و تعداد کالاهای انتخابی و سرانجام ارسال سفارش خرید به شرکت مذکور.

درخواست ارسال پیش فاکتور

درخواست ارسال پیش فاکتور یا پرفرما یکی از مراحل مهم در واردات کالا می‌باشد. پیش فاکتور در واقع سندی برای خریدار می‌باشد که در آن مشخصات کالاها و جزئیات قرارداد بین فروشنده و خریدار ذکر شده است. لازم به ذکر است که فرد واردکننده بعدها باید با استناد به‌ همین پیش‌فاکتور درخواست ثبت سفارش بدهد.

ثبت سفارش در سامانه وزارت صمت

درواقع این ثبت سفارش مهم‌ترین مرحله واردات کالا می‌باشد. در این مرحله واردکننده باید سفارش خود را در قسمت ثبت سفارش وزارت صمت ثبت کند. و تاییدیه برای وارد کردن کالاهای خود از این وزارت بگیرد. در این بخش ممکن است واردات برخی از کالاها ممنوع باشد. البته در مراحل قبلی باید درباره این موضوع تحقیقات لازم را انجام داده باشید. روند ثبت سفارش برای کالاها، مختلف می‌باشد و همچنین برای برخی از کالاها علاوه بر مجوز وزارت صمت، نیاز به صدور مجوز از سایر ارگان‌هاو سازمان‌ها را نیز دارید.

پرداخت بین المللی

در این مرحله فرد واردکننده باید ارز لازم برای معامله را تامین کند. همانطور که در مراحل قبلی ذکر شد واردکننده می‌تواند برای برخی از کالاهای وارداتی ارز دولتی بگیرد یا باید از طریق دیگر برای تهیه ارز لازم اقدام کند. پرداخت بین‌المللی نیز می‌تواند به چند طریق صورت بگیرد این مرحله از واردات کالا برای تجار ایرانی مقداری به‌علت تحریم‌های موجود سخت‌خواهد بود امام همچنان راه‌های زیادی برای انجام این کار وجود دارد.

حمل و نقل کالا

برای حمل و نقل کالاها روش‌های زیادی مانند حمل و نقل هوایی، زمینی یا دریایی وجود دارد. که انتخاب هر یک از این روش ‌ها با توجه به حجم کالا، مسافت بین دو کشور و پارامترهای دیگر به عهده فرد واردکننده می‌باشد. روش حمل و نقل کالاها با استفاده از قوانین بین المللی اینکوترمز انتخاب می‌شود البته در این مرحله واردات کالا نیازی به تسلط کامل بر روی این قوانین نیست.

بیمه کالا

یکی از موارد مهم برای حمل و نقل کالاها بیمه کردن کالا در زمان حمل و نقل است. در این مرحله واردات کالا، وارد کننده باید با یک شرکت بیمه مناسب برای بیمه کردن کالاها به توافق برسد. همچنین در این مرحله واردکننده مستلزم پرداخت هزینه‌ای به شرکت بیمه درقبال خدمات و تعهدات آن شرکت می‌شود.

ترخیص کالاها از گمرک

و در آخر مرحله ترخیص کالاها از گمرک. بعد از انجام تمامی مراحل قبلی و رسیدن کالاها به مقصد مورد نظر واردکننده باید کالاهای خود را از گمرک ترخیص کند. این مرحله یکی از مهم‌ترین مراحل واردات کالا می‌باشد. در این مرحله واردکننده باید مدارک و اسناد خود را به گمرک مربوطه ارائه کند و طی انجام فرایندهای ترخیص و پرداخت هزینه‌های مربوطه کالای خود را ترخیص کند. استفاده از مشاور برای ترخیص کالاها بشدت پیشنهاد می‌شود زیرا واردکنندگان در این مرحله به مشکلات زیادی برخورد می‌کنند و فرایند ترخیص کالاها برایشان سخت می‌شود.

۱. چگونه تامین کننده مناسب پیدا کنیم؟

۱.۱. بازاریابی و شناسایی تامین کنندگان از طریق حضور در هیئت های تجاری

هیأت‌های تجاري و بازاریابی: یکی از اهرم هاي مناسب برای پیدار کردن تامین کننده است.  بی شک با اعزام یک هیأت تجاري به خارج از کشور نسبت به سفرهاي تجاري انفرادي می توان به مذاکرات عمق بیشتري بخشید و سرپرستان و مسئولین اینگونه هیأتها در صورت تجربه کافی و انتخاب و اجراي برنامه های مفید و سازنده می توانند حتی در اولین سفر و ملاقات و مذاکره با طرفهاي تجاري و ایرانی دست به ابتکارات جالبی بزنند که منتهی به عقد قراردادهاي قطعی و واقعی تجاري گردد.

۱.۲. استفاده از اینترنت برای پیدا کردن خریداران خارجی در مراحل صادرات

دایرکتوری‌های خریداران، فروشندگان و تولیدکنندگان

شما می توانید با ثبت نام در برخی سایتهایی که به معرفی خریداران و فروشندگان جهانی می پردازند، با انبوهی از خریداران و فروشندگان جهانی از طریق شبکه اینترنت در ارتباط باشید.

استفاده از تجارت الکترونیکی برای معرفی کالا و خدمات و توسعه بازارهای صادراتی در حال حاضر از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

در حال حاضر کمتر کسی است که از جستجوی اینترنتی برای یافتن تامین کنندگان مناسب، ارزیابی امکانات آنها و مذاکره با آنها استفاده نکند.

ثبت اطلاعات در سایتهای مرجع بسیار با اهمیت است. این سایتها یکی از محل های اصلی جستجوی برای یافتن تامین کنندگان بوده و به راحتی در دسترس همه هستند.

شما می توانید با استفاده از جستجو در اینترنت لیست سایتهای معتبر در این حوزه را با کلید واژه های B2B website , B2B directory , exporter directory و … به لیست این وب سایت ها دسترسی پیدا کنید.

در استفاده از این وب سایتها توجه داشته باشید که آنها اعتبار و بازدیدکننده مناسبی داشته باشد. برای بررسی میزان بازدیدکنندگان می توانید از رتبه سایت را در سایت Alexa.com بررسی نمایید.

برای بررسی رتبه نام دامنه را در سایت آلکسا درج کرده و جزئیات آن را مشاهده نمایید. سایتهایی که رتبه جهانی آنها پایین تر از ۱۰۰ هزار است برای شروع کار مناسب هستند. هرچه رتبه سایت به ۱ نزدیکتر باشد آن سایت بازدید کننده بیشتری دارد.

همچنین در گوکل جستجو نمایید که آیا برای گروه کالا و خدمات شما مرجع تخصصی و یا پایگاه اطلاعات جهانی تخصصی وجود دارد. اگر چنین سایتی وجود داشت و رتبه و بازدید کننده خوبی داشت این محل ها نیز میتواند برای ثبت اطلاعات شما به کار بیایند.

۱.۳. حضور در نمایشگاه ها و یا استفاده از سایتهای نمایشگاه های بین المللی

نمایشگاههاي بین المللی یکی از بهترین منابع بازاریابی جهت برقراري ارتباط با شرکاي خارجی، شرکت در نمایشگاههاي بینالمللی می باشد. جهت اطلاع از تقویم نمایشگاههاي بینالمللی میتوانید با مراجعه به وب سایتهاي زیر به لیست نمایشگاههاي دلخواه دست یابید.

• http://www.auma.de
• http://www.tsnn.com
• http://www.expodatabase.com
• http://www.eventseye.com

 2. چگونگی قیمت گذاری برای کالای وارداتی خود را تعیین نمایید.

قیمت گذاری کالای وارداتی با قیمت گذاری داخلی متفاوت هستند : وضعیت بازار خارجی ، هزینه های متفاوت مراحل واردات، استراتژیهای مختلف قیمت گذاری و ارزهای مختلف، بر هزینه ای که برای خدمات یا محصول خود از مشتریان دریافت می کنید تاثیر دارند.

قیمت گذاری برای هر بازار نیاز شناخت هزینه های متغیر، تقاضا و میزان رقابت در بازار هدف است. بسیاری از کسانی که در خارج از کشور با آنها دیدار می کنید ، قصد دارند از قیمت شما مطلع شوند ، بنابراین ضروری است قبل از واردات کالا، قیمت های خود را تعیین کنید.

هزینه های مراحل واردات کالا شامل دو گروه هزینه های ثابت و متغیر است. هزینه های ثابت شامل:

• تحقیقات در بازار های بین المللی
• سفر به بازارهای خارجی
• ارتباطات بین المللی
• بررسی تحقیقات ( از جمله ترجمه تحقیقات )
• تغییر در محصول یا خدمات
• بسته بندی و برچسب زنی محصولات
• بیمه مسئولیت محصول یا سایر بیمه ها
• سازگاری با استانداردهای داخلی
• هزینه های تامین اعتبار
• هزینه های ترویجی

هزینه های متغیر شامل:

• دریافت محموله وارداتی در کشور
• هزینه دریافت هوایی یا دریایی و بیمه نامه
• مالیات واردات
• هزینه واسطه و تسویه حساب با تامین کننده کالا
• انتقال زمینی از بندر به انبار خود
• هزینه های انبار
• هزینه استفاده از انبارهای کرایه ای
• کمیسیون نماینده یا واردکننده

همانطور که در توضیحات بالا نیز مشاهده کردید، قیمت گذاری یکی از مشکلترین چالشهای وادرکنندگان است حتی اگر تجربه نیز داشته باشید.

مرکز آموزشی و کارآفرینی خوارزمی اصفهان در آشنایی هرچه بیشتر با اینگونه مسائل پیرامون صادرات واردات در کنار شما خواهد بود و با تدارک دوره های مختلف در زمینه های گوناگون راهگشای کسب و کار شما عزیزان است.