شاید شما هم در روزهای اخیر در شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های خود، از طرف دوستانتان به ثبت نام و فعالیت کردن در پروژه‌ای به نام پای نتورک (Pi Network) دعوت شده‌اید؛ پروژه‌ای با وعده‌های جذاب که این روزها علاوه بر جامعه ارزهای دیجیتال، مردم عادی را نیز به‌خصوص در ایران با خود درگیر کرده است. اما پروژه پای نتورک چیست و چه هدفی دارد؟ این پروژه تا چه اندازه قابل اعتماد است؟ آیا مشارکت در این پروژه سودی خواهد داشت؟

پای نتورک – Pi Network چیست؟

پای نتورک خود را یک ارز دیجیتال معرفی می‌کند. بر اساس گفته‌های وب سایت توسعه‌دهنده این پروژه، سازندگان و طراحان رمز ارز نام برده سه تن از دانشجویان و فارغ‌التحصیلان دانشگاه استنفورد هستند. پای نتورک مدعی است برای اولین مرتبه توانسته سیستم استخراج یک ارز دیجیتال را روی تلفن‌های هوشمند پیاده‌سازی کند، به همین دلیل با نصب نرم افزار مربوط به این پروژه روی گوشی اندرویدی یا آیفون خود، می‌توان به صورت مستمر ارز دیجیتال Pi دریافت کرد، بدون این که نیازی به خرید مستقیم آن از طریق صرافی‌ها باشد.

نکته مهم و جذاب برای کاربران اینجاست که ماینینگ یک عمل با تلاش محاسباتی بالا محسوب شده و مستلزم در اختیار داشتن یک سیستم کامپیوتری با سخت افزار قدرتمند و منبع برق کافی است، به همین دلیل هیچوقت انجام آن با استفاده از گوشی‌های هوشمند امکان‌پذیر نبوده است. البته منظور از عدم امکان انجام این کار، «عدم سودآوری» استخراج از طریق گوشی است، به این معنی که با وجود اعمال فشار سنگین روی تلفن همراه و پایین آمدن شدید عملکرد کلی و عمر دستگاه، دارایی قابل توجهی به دست نخواهد آمد. اما پروژه پای نتورک مدعی است که ماینینگ در این پروژه هیچ تاثیری روی باتری تلفن و مصرف دیتای آن نداشته و فشار چندانی روی سخت افزار دستگاه وارد نخواهد شد. کافی است که کاربر هر 24 ساعت یک مرتبه، یک دکمه را در محیط نرم افزار موبایل Pi Network لمس کند.

نخستین دروغ را در صفحه اول وب سایت مشاهده خواهید کرد. در این صفحه، پروژه نام برده، اولین ارز دیجیتالی قابل استخراج با استفاده از گوشی‌های هوشمند معرفی می‌شود!

PI Network در عمل یک ارز دیجیتال نیست

ارز دیجیتال در واژگان فارسی، ترجمه کلمه کریپتوکارنسی (Cryptocurrency) است. کریپتوکارنسی از دو بخش «کریپتو»، گرفته شده از کلمه «کریپتوگرافی» به معنای علم رمزنگاری و «کارنسی»، اشاره‌ به یک واحد پولی، تشکیل می‌شود. هر ارز دیجیتال باید از یک تکنولوژی غیر متمرکز استفاده کند. مشهورترین و پراستفاده‌ترین تکنولوژی در این زمینه بلاک چین به شمار می‌رود. پای نتورک نیز خود را یک ارز دیجیتال بر مبنای بلاک چین می‌داند، اما در واقعیت خبری از این تکنولوژی در پروژه نام برده نیست. آنچه ما شاهدش هستیم، توزیع توکن‌های Pi بین کاربران اپلیکیشن این پروژه طی هر 24 ساعت است که این کار از طریق چند خط کد برنامه‌نویسی روی سرور نیز قابل انجام است! BlockChain دارای چند فاکتور مهم است که هیچ کدام از آن‌ها را نمی‌توان در پای نتورک مشاهده کرد. این موضوع سبب شد از همان ابتدا، به صحت ادعاهای سازندگان و مجریان این طرح شک کنیم. بررسی‌های بیشتر نشان داد حس بد اولیه ما درباره Pi Network درست بوده است!

استخراج پای نتورک با گوشی هوشمند یک سراب است

همانطور که گفتیم پای نتورک در اصل یک ارز دیجیتال نیست و سازنده، ادعای کذبی درباره پروژه خود دارد. از طرفی هر توزیع توکنی را نمی‌توان استخراج تلقی کرد و حتی ساز و کار استخراج با آن چه Pi Network ادعا می‌کند، تفاوت‌های زیادی دارد. از همه مهم‌تر، در هیچ گونه استخراجی سیستم معرف وجود ندارد، اما برای استفاده و دریافت ارز پای از طریق نرم افزار، باید حتما یک کد معرف وارد کرد! این موضوع در سیستم‌های بلاک چینی مضحک به نظر می‌رسد.

به صورت نظری و روی کاغذ، هر دستگاه الکترونیکی با قابلیت پردازش دستورات نظیر لپ تاپ یا حتی گوشی هوشمند، می‌تواند برای ماینینگ ارزهای دیجیتال حتی بیت کوین مورد استفاده قرار بگیرد. البته ماینینگ با تلفن‌ همراه در نهایت به ‌هیچ‌ عنوان سودآوری ندارد، هر چند در عمل این کار غیر ممکن نیست.

این نخستین مرتبه‌ای نیست که افرادی با سو استفاده از خواسته بخش گسترده‌ای از کاربران گوشی‌های هوشمند، یعنی کسب سود از محل ماینینگ ارز دیجیتال با گوشی، اقدام به کلاه‌برداری می‌کنند. الکترونیوم و چند پروژه دیگر هم از مدت‌ها قبل چنین ایده پوشالی را مطرح کرده‌اند.

طرفداران پای نتورک در دفاع از آن چه می‌گویند؟

اگر شک و شبهات خود را درباره این پروژه از دوستانتان که شما را به آن دعوت می‌کنند، بپرسید در پاسخ ادعاهایی را برای اثبات صحت و درستی پروژه مطرح می‌کنند. در ادامه به بررسی این ادعاها خواهیم پرداخت:

توسعه‌دهندگان پروژه، از دانشگاه استنفورد هستند.

توسعه‌دهندگان پای نتورک، نیکولاس کوکالیس (Nicolas Kokkalis)، چنگ‌دیائو فن (Chengdiao Fan) و وینسنت مک‌فیلیپ (Vincent McPhillip) هستند.

کوکالیس دانشجوی دکترای دانشگاه استنفورد است و در حوزه بلاک چین و تمرکززدایی فعالیت می‌کند. با مراجعه به صفحه او در وب‌سایت دانشگاه استنفورد و صفحه شخصی وی در لینکدین متوجه شدیم که در هیچکدام از این صفحات نامی از پای نتورک به میان نیامده است.

صفحه‌ای برای فن و مک‌فیلیپ در سایت دانشگاه پیدا نشد. این دو، صفحاتی در لینکدین دارند، اما این صفحات هیچ نشانی از حرفه‌ای بودن آنها ندارد. صفحه فن در لینکدین فقط ۶۶ کانکشن دارد و هیچ پست، علاقه‌مندی و حتی تصویری در آن منتشر نشده است.

بیش از ۳ میلیون بار دانلود شده است

ادعای دیگر طرفداران این پروژه این است که نرم‌افزار معرفی‌شده توسط این تیم، در گوگل‌پلی وجود دارد و بیش از ۳ میلیون بار دانلود شده است که این نشان‌دهنده اعتبار پروژه است.

اول باید این نکته را بدانیم که بارها اتفاق افتاده است که گوگل نرم‌افزارهای مخربی را به اشتباه در گوگل‌پلی قرار داده و بعدا آن‌ها را حذف کرده است. پس این موضوع نمی‌تواند نشانی از اعتبار یک نرم‌افزار باشد.

دوم این‌که تعداد زیاد دانلود این نرم‌افزار به خاطر دریافت پاداش با لینک و شناسه دعوت (ریفرال) است. افرادی که کوچکترین اطلاعاتی در این باره ندارند، دست به دانلود نرم‌افزاری می‌زنند که شاید ماه‌ها بعد پول بادآورده‌ای برای آنان به همراه داشته باشد. پس به این عدد دل خوش نکنید!

امتحانش رایگان است

طرفداران پروژه می‌گویند که برای شرکت در استخراجِ این ارز، نیازی به وارد کردن سرمایه‌ نیست، پس حتی اگر پروژه به جایی نرسد، ما ضرر نخواهیم کرد.

ماینینگی که از طریق سخت‌افزار انجام می‌شود، ولی در آن هیچ برق و دیتایی استفاده نمی‌شود، ماینینگ نیست. این نرم‌افزار فقط عددی به شما نشان می‌دهد که در طول زمان بیشتر می‌شود، عددی که هیچ ارزشی ندارد.

ادعای وارد نکردن سرمایه‌ی مالی درست است. اما کلاهبرداری همیشه با روش‌های مالی اتفاق نمی‌افتد. شما با شرکت در این پروژه، زمان ارزشمند، اطلاعات شخصی و همچنین سخت‌افزار خود را در اختیار کسانی گذاشته‌اید که هیچ شناختی از آنها و اهدافشان ندارید و نمی‌دانید از گوشی شما و میلیون‌ها فرد دیگر در راستای چه مقاصدی استفاده خواهند کرد.

خرید و فروش و کسب سود از Pi Network عملی نیست

تا این لحظه چنین امکانی وجود نداشته و هیچ تضمینی برای امکان‌پذیر شدن آن در آینده وجود ندارد، چرا که این پروژه فاقد بستری برای انتقال توکن‌های Pi است. البته این مسئله در حال حاضر اهمیتی نداشته و مسئله اصلی، بحث عرضه و تقاضا است. در علم اقتصاد، فاکتور تعیین قیمت معامله یک کالا، میزان عرضه و تقاضا به شمار می‌رود. یک کالا روی قیمتی معامله می‌شود که عرضه و تقاضا روی آن تعادل داشته باشند. با افزایش تقاضا، قیمت به اندازه‌ای افزایش پیدا می‌کند تا تقاضا و عرضه به تعادل برسند و بالعکس. اما یک سوال بسیار ساده این است که چه کسی و به چه نیتی خواهان خرید پای نتورک خواهد بود؟ به عبارتی چه تقاضایی برای این ارز وجود خواهد داشت؟ از طرفی، به خاطر حجم عظیمی که از این توکن در اختیار افراد است، به زودی شاهد فشار فروش پای نتورک از سمت آن‌ها خواهیم بود.

به عبارتی کاربرانی که به مرور زمان به کلاه‌برداری بودن پای نتورک پی برده یا بعد از مدتی نصب نرم افزار، به تبدیل دارایی مجازی خود داخل اپلیکیشن به وجه رایج فکر می‌کنند، در پی فروش سریع آن به قیمت‌های بسیار پایین خواهند بود. بعد از مدتی بازار مملو از فروشنده شده و به خاطر آگاهی تریدرها از واقعیت پروژه نام برده، هیچ فردی حاضر به خرید نخواهد بود. پیش رفتن جریان عرضه و تقاضا به این شکل سبب می‌شود قیمت ارز دیجیتال پای نتورک در عمل صفر شود.

آیا پای نتورک همانند بیت کوین روزی ارزشمند خواهد شد؟

با در نظر گرفتن توضیحات ارائه شده در قسمت قبلی، پاسخ این سوال کاملا روشن است. از طرفی مقایسه این پروژه با بیت کوین و سایز ارزهای دیجیتال با ارزش کنونی، کاملا اشتباه است. ارزهای دیجیتالی نظیر بیت کوین پاسخی برای مشکلات موجود در دنیای واقعی هستند. بیت کوین یک نوآوری بوده و در طول سال‌ها ارزش خود را به اثبات رسانده است.

از دید معاملاتی، BitCoin را می‌توان به عنوان یک سرمایه‌گذاری تلقی کرد. این سرمایه‌گذاری در طول 10 سال گذشته همواره با سود همراه بوده است. تریدرها به راحتی می‌توانند در هر لحظه از شبانه‌روز و در کمتر از چند دقیقه، از طریق خدمات صرافی‌های معتبر نظیر بیت 24 به سادگی ارز دیجیتال نام برده را خریداری کرده و به کیف پول خود اضافه کنند. از طرفی به خاطر به اثبات رسیدن ارزش این رمز ارز، هر لحظه امکان فروش دارایی دیجیتال خود و تبدیل آن به ارز رایج کشور محل زندگی کاربر فراهم است. دنیای ارزهای دیجیتال هنوز در اول راه قرار داشته و پتانسیل بالایی برای رشد دارد، اما در این بین وجود پروژه‌هایی مانند پای نتورک، به اعتبار این حوزه خدشه وارد کرده و ماهیت سایر ارزهای دیجیتال، که هنوز مخالفان زیادی دارند، را زیر سوال خواهد برد.

ختم کلام: پروژه پای نتورک کلاه‌برداری و دروغ است

یکی از ادعاهای توسعه‌دهنده پای نتورک برای تاکید بر صحت و راستی پروژه، دانلود شدن نرم افزار موبایل آن برای 3 میلیون مرتبه در گوگل پلی استور است. فراموش نکنید همانطور که نباید از نام دانشگاه استنفورد اعتباری برای یک پروژه، ایده یا طرح در نظر گرفت، قرارگیری یک اپلیکیشن در فروشگاه نرم افزاری گوگل نیز به معنی معتبر بودن آن نیست. گوگل نرم ‌افزارهای مخرب و بدافزارها را به دفعات، به اشتباه، در گوگل پلی استور قرار داده و مدت‌ها بعد آن‌ها را حذف کرده است. اگر یک اپلیکیشن بتواند اعمال خبیث توسعه‌دهنده‌اش را به خوبی پشت پرده نگه دارد، توسط Google شناسایی نشده و همچنان برای دانلود باقی خواهد ماند.

در نظر داشته باشید مهمترین دلیل بالا بودن تعداد دفعات بالای دانلود نرم ‌افزار پای نتورک، دریافت پاداش با لینک و شناسه دعوت (ریفرال) محسوب می‌شود. به عبارتی یک سری افراد بدون داشتن ذره‌ای اطلاعات، اپلیکیشن را به امید کسب دارایی بادآورده نصب می‌کنند! بسیاری از آن‌ها حتی هیچ آشنایی با ارزهای دیجیتال نداشته و به صرف کسب درآمد تنها به وسیله نصب یک اپلیشن روی گوشی خود، پای نتورک را نصب می‌کنند!