اظهارنامه گمرکی چیست؟

اظهارنامه گمرکی
صادرات واردات

اظهارنامه گمرکی چیست؟

اظهارنامه گمرکی در حقیقت اظهار نمودن کالاهای وارداتی و صادراتی به گمرک است.

برای ترخیص کالا از گمرک، اظهار نامه گمرکی WCO)  World Customs Organization)  لازم است. اظهارنامه گمرکی در پروسه ترخیص کالا، یک تعهد حقوقی است که مسئولیت آن کاملا با اظهار کننده است، در واقع هر کالایی که به گمرک کشور وارد یا خارج می شود باید اظهار نامه گمرکی داشته باشد.

اظهارنامه گمرکی در حقیقت اظهار نمودن کالاهای وارداتی و صادراتی به گمرک است. در ترخیص کالا از گمرک، ابتدا صاحب کالا، کالای خود را اظهار می کند، یعنی اینکه گمرک نمی داند محموله و بسته صاحب کالا چیست؟ در مرحله اول می خواهد که خود صاحب کالا، آن را معرفی کند، بعد از آن گمرک به بررسی اظهارات رسیدگی می کند و اگر مشکلی در اظهارات نباشد و تعداد، ماهیت و ارزش کالا مطابق با اظهارنامه باشد مجوز ترخیص کالا، صادر و بارگیری کالا امکانپذیر می‌شود. بر اساس ماده (۵۹) قبول کالا در انبارها و اماکن گمرکی و ترخیص کالا، زمانی امکانپذیر است که اظهارنامه گمرکی به گمرک تحویل داده شده باشد.

تنظیم اظهار نامه گمرکی، توسط مالک کالا و یا نماینده او یا دلال گمرک انجام می شود. مالک کالا می تواند اظهار نامه گمرکی را شخصا یا از طریق نماینده قانونی خود تنظیم کند. از طرفی هم اداره گمرک به دلال گمرک اجازه داده تا کالا را از جانب اشخاص ثالث ترخیص کند.

صاحب کالا یا نماینده او و یا دلال گمرک، باید اظهار نامه گمرکی را در دو نسخه تنظیم و با قید تاریخ و امضا به ضمیمه سیاهه خرید (فاکتور)، گواهی مبدا، اسناد بانکی، پیش فاکتور، فهرست عدلبندی و سایر مجوزها به گمرک تحویل دهد.

به طور کلی کالاها برای صادرات و واردات به سه دسته زیر تقسیم  می شوند:

1. مجاز

2. مشروط

3. ممنوع

کالاهای مجاز، شامل کلیه کالاهایی می شوند که برای واردات و صادرات آنها در صورت رعایت ضوابط و مقررات گمرک نیازی به اخذ مجوز ندارند.

کالاهای ممنوعه، کالاهایی هستند که واردات یا صادرات آنها از کشور ممنوع بوده و جرم تلقی میگردد. واردات مشروبات الکلی از هر نوع، واردات تصاویر مستهجن به هر صورتی(فیلم، عکس و …) واردات کالاهایی که با عفت عمومی جامعه مغایرت دارند ممنوع میباشد.

کالاهای مشروط، کالاهایی که برای صادرات و یا واردات آنها باید از یک یا چند سازمان موافقت نامه دریافت کرد. کالاهای مشروط کالاهایی هستند که یا مصرف کننده نهایی به آنها نیاز دارد و برای حمایت وی و کاهش قیمت کالا در بازار به میزان مشخصی اجازه واردات صادر میگردد. و یا برای حمایت از تولید ملی بصورت کالای اولیه صنایع و یا مواد اولیه صنایع مجوز واردات آن به کشور صادر میگردد. کالای مشروط معمولاً به مجوز سازمانهای بازرسی گمرک و سازمان صنایع وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت نیاز دارد. قوانین صادره برای ورود کالای مشروط جدای از قوانین عمومی گمرک میباشند و لزوم اخذ گواهی استاندارد و باقی روال واردات کالا طبق دستور العمل های جاری درباره کالاهای مشروط اعمال خواهد گردید.

نکته : برای ترخیص کالا ، اظهارنامه گمرکی که تسلیم گمرک گردیده از لحاظ انطباق مندرجات اظهارنامه با اسناد کالا و همچنین انطباق محتویات بسته کالا با مفاد اظهارنامه بررسی گردیده و تنها در صورتی که مغایرتی وجود نداشته باشد پروانه گمرکی و جواز ترخیص صادر خواهد  گردید.

اظهارنامه گمرکی

مراحل انجام اظهارنامه گمرکی

جهت تنظیم اظهارنامه گمرکی، در ابتدا باید اطلاعات خود را وارد کنید. شرکتی که کالا را وارد می‌کند، تمامی اطلاعات مربوط به کالا و همچنین بهای کالا را حساب کرده و وارد می‌کند. سپس باید پذیرش اظهارنامه گمرکی صورت گیرد، پس از پذیرش اظهارنامه در مرحله بعد کنترل های گمرکی صورت می گیرد و باید گفت که در این مرحله ،کالا به صورت فیزیکی ارزیابی می شود پس از ارزیابی، ارزیاب نسبت به متن اظهارنامه و کنترل وجوه پرداختی و دیگر مقررات اقدام کرده و بعد از پایان این کنترل ها، متن اظهارنامه را امضاء خواهد کرد و سپس آن را به کارشناس سرویس ارزیابی تحویل می دهد. کارشناس مزبور نیز در صورت صحت اظهار، اظهار نامه را امضاء و به رئیس سرویس ارزیابی تحویل خواهد داد، و به همین ترتیب رئیس سرویس ارزیابی ، شماره ارزیابی تعیین شده توسط سیستم را توسط شماره عطف و کد اظهار کننده که در متن اظهار نامه نوشته شده و یا از طریق شماره ثبت اظهار نامه فراخوانی می کند و به وسیله ی رایانه به ارزیابی سیستمی آن مبادرت می نماید و بعد از آن به صورت دستی در محل مربوطه (قسمت (ب) اظهار نامه) وارد و اظهار نامه را امضاء می کند و به واحد صندوق و صدور پروانه ارسال می کند.

همانطور که گفته شد پس از ارزیابی سیستمی و امضاء اظهار نامه توسط رئیس سرویس ارزیابی، اظهار نامه و فیش بانکی به صندوق تحویل داده می شود. صندوقدار ابتدا اظهار نامه مربوطه را از سیستم فراخوانی و مبلغ فیش ارائه شده را با مبلغ محاسبه شده توسط سیستم در خانه ۴۷ اظهار نامه مطابقت می دهد و در صورت تائید، رسید صندوق را بر اساس اطلاعات مندرج در خانه های اظهار نامه در رایانه تکمیل، کنترل و تائید می نماید. پس از آن فیش بانکی از اسناد جدا و نسبت به چاپ پروانه گمرکی اقدام می شود. پروانه چاپ شده بوسیله مسئول صندوق مهر و امضاء شده، شماره آن در دفتر مربوطه وارد میگردد سپس با اخذ رسید به صاحب کالا تحویل داده  می شود. بعد از این مرحله ترخیص کالا امکان پذیر است.

اما چنانچه محموله وارداتی یا صادراتی اظهار شود و اظهارات با محتویات محموله همخوانی نداشته باشد، گمرک با توجه به مقدار تفاوت اظهارنامه با محموله، اقدام به جریمه می کند. همچنین در صورتی که کلا اظهارکننده کالا با قصد پرداخت عوارض کمتر، اقدام به استفاده از تعرفه های دیگر می کند ، باید جریمه های سنگینی را پرداخت نماید.

اظهارنامه گمرکی

طبق اطلاعیه ای که توسط گمرک جمهوری اسلامی ایران صادر گردیده است: از اول اردیبهشت ماه سال ۹۲، به منظوراستاندارد سازی اسناد، اعمال مدیریت ریسک، شفاف سازی اسناد تجاری، ارزیابی و کنترل های حین ترخیص و پس از ترخیص و موارد دیگر، اسناد ضمیمه اظهارنامه های گمرکی در صورتی پذیرفته خواهد شد که اطلاعات مربوط به مشخصات کالا، مطابق با فرمت های استاندارد شده بین المللی به گمرک اظهار شود. و اظهارنامه باید شامل تمامی موارد مانیفست، پیش فاکتور، سیاهه خرید و فهرست عدلبندی باشد. همچنین باید در اظهارنامه کلیه ی اطلاعات لازم جهت اعمال مقررات گمرکی وجود داشته باشد، حتی اگر کالا پس از آنکه وارد گمرک شده مفقود گردد.

باید توجه داشت که اظهار نامه کاملا کتبی است حتی اگرکالای مورد نظر مشمول حقوق گمرکی نباشد اما در خصوص واردات غیر تجاری توسط مسافرین، اظهار شفاهی کافی می باشد. اظهارنامه گمرکی یک تعهد حقوقی است که اظهارکننده و یا نماینده او مسئولیت کامل آن را بر عهده گرفته است و گمرک صرفا اطلاعات کلی را فراهم می کند. همچنین این مدرک به گمرک یک مزیت کلی و حق توقیف کالاهای فردی که باید حقوق و عوارض گمرک را پرداخت نماید، اعطا می نماید.

طبق ماده(۲۰) اهمیت اظهار نامه در گمرک آنقدر زیاد است که انجام عملیات گمرکی جز در مواردی که در آیین نامه ذکر می شود حتما نیازمند ارائه ی اظهار نامه به گمرک می باشد و همچنین بنابر ماده(۱۸) ارائه ی اظهارنامه و تشریفات گمرکی و ترخیص کالا و پرداخت کلیه وجوهی که به ورود قطعی آن کالا تعلق می گیرد باید در اولین گمرک مجازصورت بگیرد. برای این منظور اداره کل گمرک باید نام گمرک های مجاز را برای رسیدگی به عملیات های گمرکی اعلام نماید.صلاحیت دفاتر گمرکی به مواردی همچون موقعیت جغرافیایی دفتر، عملیات های ترخیصی که توانایی انجام آن را دارد و طرز عملکرد مورد انتظار گمرک بستگی دارد، اما ترخیص کالا  در موارد خاص مانند برخی از کالاها که تاریخ انقضا دارند مثل محصولات کشاورزی، باید زیر نظر تشریفات گمرکی ویژه ای صورت بگیرد.

یکی از مبنای قانونی اظهار نامه گمرکی، تعرفه گمرکی است که باید دارای یک بخش مقدماتی که بیان کننده قواعد کلی است باشد و علاوه براین برخی قواعد که به طور خاص قابل اعمال برای موارد مشخص هستند نیز در آن ذکر شده باشد. همچنین تعرفه کمرگی دارای یک کاتالوگ مرسوم به نمانکلاتور شامل توصیف کالاها و یک جدول شامل حقوق و عوارض گمرکی و مالیات قابل اعمال برای کالاهای مختلف است. نمانکلاتور در واقع اصطلاحی است که برای شرح نامگذاری نظام مند اشیاء مورد استفاده قرار می گیرد.

درواقع جدول تعرفه گمرکی، نرخ حقوق و عوارض گمرکی و مالیات محصولات را برای هر یک از اقلام فرعی نمانکلاتور تعیین می نماید. در مورد حقوق گمرکی باید گفت که نرخ های اعمال شده که می تواند شامل معافیت و یا حتی ۲۰۰ درصد و بیشتر از آن باشد در هر کشور متفاوت است که این تفاوت به کشور مبدا محصول بستگی دارد.

گمرک جمهوری اسلامی ایران در جهت حل بسیاری از مسائل و مشکلات موجود در گمرک کشور، بیشتر گمرکات کشور را به نظام گمرکی اطلاعات رایانه‌ای که مخفف آن “نگار” است تجهیز کرده است تا زمینه را برای راحتی در امر مبادلات بازرگانی، واردات و صادرات فراهم سازد، چراکه برای افزایش کارایی بخش تجارت بین الملل ، قدم اول می تواند نوسازی نظام گمرکی و تجهیز آن با روش ها و امکانات جدید و پیشرفته باشد.

اظهارنامه گمرکی

مدارک لازم برای اظهار کالا

  • اظهارنامه واردات قطعی
  • کپی کارت بازرگانی معتبر قبض انبار
  • بارنامه
  • ترخیصیه
  • گواهی مبدأ
  • فاکتور یا سیاهه خرید
  • اعلامیه تأمین ارز یا نامه برات
  • پروفورما ( پیش فاکتور )
  • مجوز ثبت سفارش
  • لیست عدلبندی
  • بیمه نامه
  • پروانه بهره برداری
  • کاتالوگ و بروشور
  • مجوزهای قانونی جهت ترخیص کالا از قبیل گواهی بهداشت، استاندارد، انرژی اتمی، قرنطینه نباتی و سایر
  • وکالتنامه رسمی، کارت حق العملکاری
  • پروانه صادراتی

دیدگاه خود را اینجا قرار دهید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *