آشنایی با انواع صورتهای مالی
17 ژانویه 2021 2021-01-14 7:58آشنایی با انواع صورتهای مالی
آشنایی با انواع صورتهای مالی
صورتهای مالی اساسی شامل مواردی نظیر ترازنامه، صورت سود و زیان، صورت گردش وجوه نقد و یادداشتهای توضیحی میشوند. تجزیهوتحلیل این صورتها باعث میشود مدیران شركتها، صاحبان سرمایه، بستانكاران و سرمایهگذاران بتوانند از وضع مالی گذشته، حال و آینده شرکتهای سهامی مورد نظر خود آگاه شوند و درباره آن قضاوت كنند. برای مطالعه و بررسی صورتهای مالی شرکتها میتوان به سایت codal.ir مراجعه کرد. در ادامه به شرح مختصری از صورتهای مالی میپردازیم.
انواع صورت های مالی حسابداری
هر یک از انواع صورت های مالی با هدف خاصی ارائه میشوند. بر همین اساس انواع صورت های مالی حسابداری عبارتاند از: ترازنامه، صورت حساب سود و زیان، صورت سود و زیان جامع، صورت گردش جریان وجوه نقد.
ترازنامه:
گزارشی است که وضعیت داراییها، بدهیها و حقوق مالکان یک شرکت(حقوق صاحبان سهام) را در یک تاریخ معین نشان میدهد. ترازنامه بهگونهای است كه میزان داراییهای یک شركت همواره برابر با مجموع بدهیها و حقوق صاحبان سهام آن است که به آن معادله اساسی حسابداری نیز میگویند.
از ترازنامه بهعنوان صورت وضعیت مالی نیز نامبرده میشود. ترازنامه در اصل به شما میگوید که یک شرکت چقدر دارایی دارد و چقدر بدهکار است. تفاوت بین داراییها و بدهیها، حقوق صاحبان سهام را مشخص میکند. ترازنامه تصویری از وضعیت شرکت در زمان تهیه صورتهای مالی به سرمایهگذاران ارائه میدهد.
عناصر اصلی و سهگانه ترازنامه
۱- داراییها(سمت راست ترازنامه)، ۲- بدهیها، ۳- حقوق صاحبان سهام(سمت چپ ترازنامه)
صورت سود و زیان
صورت سود و زیان ارائه دهنده تمام درآمدها و هزینههای شرکت در طی یک دوره مالی است. صورت سود و زیان شرکت بیانگر عملکرد یک شرکت و در نتیجه تصمیمات مالی مدیران و سهامداران میباشد.
با تهیه صورت سود و زیان میتوان تصمیمات مالی قویتری در برنامههای آتی یک شرکت اتخاذ کرد. درآمدها و هزینهها تنها در مواردی در صورت سود و زیان منعکس نمیشود که به طور مشخص به موجب استانداردهای حسابداری مستقیماً به حسابحقوق صاحبان سرمایه منتقل شود.
اجزای صورت سود و زیان
صورت سود و زیان با انعکاس ابعاد درآمدها و هزینههای شناسایی شده مانند درآمد عملیاتی و غیر عملیاتی محل مناسبی برای ارائه دقیق سود یا زیان خالص در طی دوره مالی است. از جمله هزینههای مندرج در صورت سود و زیان نیز میتوان به بهای تمام شده کالا، هزینههای عملیاتی، هزینههای غیر عملیاتی و هزینههای مالی اشاره کرد. در تصویر زیر می توانید یک نمونه صورت سود و زیان را مشاهده کنید.
صورت سود و زیان جامع
برای اطلاع از تمامی ابعاد عملکرد مالی در طی یک دوره، باید کلیه درآمدها و هزینههای شناسایی شده طی آن دوره را بررسی کرد، بنابراین نیاز به تهیه یک صورت سود و زیان جامع در این مرحله بیش از پیش احساس میشود.
صورت سود یا زیان جامع، یکی از صورت های مالی اساسی است که باید کل درآمدها و هزینههای شناسایی شده در یک دوره مالی که قابل ارائه به صاحبان سرمایه است به تفکیک عناصر تشکیل دهنده آنها نشان دهد.
در این گزارش تمام اقلامی که برای حقوق صاحبان سرمایه در نظر گرفته میشود به غیر از آورده و ستانده صاحبان سرمایه نمایش داده میشود. صورت سود یا زیان جامع شامل سود یا زیان خالص دوره طبق صورت سود یا زیان و سایر درآمدها و هزینههای شناسایی شده به تفکیک است.
سود و زیان جامع یک موسسه پس از اصلاح حسابها نشان داده میشود که نحوهی محاسبهی موسسات در فعالیتهای مختلف همچون بازرگانی و یا خدماتی در این صورت مالی با هم تفاوت دارد. در ادامه می توانید نمونه صورت سود و زیان جامع را مشاهده کنید.
صورت جریان وجوه نقد
برای تمامی شرکتها، گزارشات حاوی جریان نقدینگی در طول زمان موضوعی مهم است که نشاندهنده تمامی فعالیتها، سرمایهگذاریها و عملکردی است که هرکدام در جذب و یا خروج نقدینگی نقش داشتهاند. شرکتها با دریافت این صورت جریان وجوه نقد میتوانند فعالیتهای شرکت را ارزیابی کنند و اطلاعات مفید و قابل اطمینانی را درباره وضعیت مالی شرکت، نقدینگی و پرداخت بدهیها به سایر ذینفعان ارائه دهند. در ادامه می توانید نمونه ای از صورت جریان وجود نقد را ببینید.
با استفاده از صورت جریان وجوه نقد، میتوان توانایی شرکت در پرداخت بدهیهای شرکت، پرداخت سود به صاحبان سهام و اطمینان از تامین مالی شرکت در برنامههای آتی را ارزیابی کرد.
انواع دارایی:
داراییهای جاری؛ آن دسته از داراییها هستند که قابلیت نقدشوندگی بالایی دارند، مانند موجودی نقد، سپرده بانکی، سرمایهگذاریهای کوتاهمدت، حسابها و اسناد دریافتنی، موجودی کالا، مواد و…
داراییهای ثابت؛ برخلاف داراییهای جاری فاقد نقدشوندگی بالا بوده و شرکت نیز تصمیمی بر نقد کردن آنها در کوتاهمدت ندارد؛ مانند ماشینآلات تولیدی، زمین، ساختمانها، اموال، وسایط نقلیه، سرمایهگذاریهای بلندمدت و… مشخصه اصلی داراییهای ثابت بهاستثنای زمین، استهلاک آنهاست و همهساله بخشی از ارزش آنها به هزینه استهلاک انتقال مییابد. در اثر استهلاک، ارزش دفتری این اقلام همهساله کاهش مییابد….
انواع بدهی:
بدهیها نیز همانند داراییها به دو دسته بدهی جاری و بدهی غیر جاری (بلندمدت) تقسیم میشوند. در گروه بدهی جاری آن دسته از اقلامی که دارای سررسید کمتر از یک دوره مالی هستند قرار میگیرند؛ مانند حسابها و اسناد پرداختنی، پیش دریافتها، ذخیره مالیات و…
نکاتی مهم در مورد صورت های مالی
- اطلاعات مندرج در صورتهای مالی باید تا حد امکان ساده و مختصر ارائه شود. اطلاعات مذکور آنگاه با اهمیت تلقی میشوند که ارائه یا عدم ارائه آنها در صورت های مالی موجب تغییر در تصمیمات استفاده کنندگان صورت های مالی شود.
- فاکتور مهم در شناسایی اهمیت در صورتهای مالی، تأثیر آن بر اخذ یا عدم اخذ تصمیم گیری استفاده کنندگان است.
- بر اساس اصل محافظه کاری، صورت های مالی باید به گونهای تهیه شوند که فاقد هر گونه خوش بینی یا زیاده بینی در گزارش واقعیتهای مرتبط با شرکت باشند.
بر همین اساس همواره در بخش درج داراییها به میزان حداقل ارزش آنها و گزارش مبالغ کمتر داراییها اقدام میشود و برعکس در خصوص هزینهها همواره مبالغ بیشتر و حداکثری هزینه درج میشود تا در دستیابی به سود حاصل از عملیات مانع از ایجاد سود موهوم و کاذب شود.
- نکته با اهمیت این است که صورت های مالی به تنهایی نمیتواند بیانگر موقعیت مالی شرکت باشد. این صورتها آنگونه که اغلب تصور میشود پیچیده نیستند، لازم است که به خوبی بدانیم چگونه باید آنها را درک و تجزیه تحلیل کنیم و از این صورتها در راستای تصمیمگیریهای مدیریتی، به ویژه در زمینه مسائل مالی استفاده کنیم.
محدودیت صورت های مالی
مهمترین محدودیت صورتهای مالی حسابداری این است که بر اساس اصل بهای تمام شده تاریخی تهیه میشوند و نرخ تورم را نادیده میگیرند. تمام صورت های مالی دارای یادداشتهای توضیحی میباشند که جز لاینفک صورتهای مالی است.
این یادداشتها، به اندازه خود صورتهای مالی مهم هستند و به منزله شرایط مندرج در قراردادهای رسمی محسوب میشوند. بر همین اساس، هنگامی که گزارشهای سالانه عملکرد شرکت ارائه میشود، معمولاً توصیه میشود که در وهله اول یادداشت های توضیحی همراه آن مطالعه شود و پس از آن صورت های مالی بررسی و تجزیه و تحلیل شود.
افشای اطلاعات صورت های مالی
مسئولیت تهیه صورتهای مالی و یادداشتهای همراه و میزان افشای اطلاعات در یادداشتها با رعایت استانداردهای حسابداری به عهده شرکت است ولی مسئولیت اظهارنظر در خصوص کفایت افشای اطلاعات به عهده حسابرس است. به طور کلی افشاگری مالی چون یک موضوع قضاوتی است باید کفایت لازم برای سهامداران ایجاد نماید.
معمولاً تأکید میشود یادداشتهای همراه از نظر شفافیت به گونهای تنظیم شود که مراجعه کنندگان بتوانند تصویر و ترسیم کاملی از اطلاعات واقعی شرکت داشته باشند. به عنوان مثال، در خصوص ارائه اطلاعاتی که در جداول توضیحی برخی از بندهای یادداشتهای همراه وجود دارد، بهتر است تعداد آیتمهای سازنده اقلام سرفصل سایر موارد و نیز رقم بالاترین مورد اعلام شود.
هدف تهیه صورت های مالی چیست؟
در پایان بد نیست کمی به فلسفه و هدف تهیه صورت های مالی حسابداری بپردازیم.
آنچه که در تدوین و تهیه صورت های مالی به صورت یک هدف مورد بحث است ارائه اطلاعاتی از وضعیت مالی، عملکرد مالی و منعطف بودن واحد تجاری به صورتی خلاصه و طبقه بندی شده است (یکی از اصول مهم حسابداری طبقه بندی اطلاعات مالی است) است و اما این گزارشات باید به گونه ای باشد که برای استفاده کنندگان نهایی این اطلاعات به صورت گزارشی، سودمند باشد تا بتوانند تصمیمات مرتبط را به درستی بگیرند. به زبان ساده تر کاری که در اصل صورتهای مالی برای ما انجام می دهد، این است که آنها به شما پول را نشان می دهند، اینکه پول یک شرکت از کجا آمده است، در چه محلی خرج شده است و الان کجاست.
کدام یک از اطلاعات و صورت های مالی اساسی باید حسابرسی شود؟
از آنجا که هر کدام از صورت های مالی اساسی نشان دهنده پول در کسب و کار هستند، حسابرسی همه آن ها معمولاً در فرآیند حسابرسی انجام می گیرد.